DSCN6171 (Kopiowanie)

_._ _Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie maty

Granulocyl)' zasadochlonne (bazofilc) stanowią 0,5 - 1% leukocytów krwi i mają Średnicę podobną, jak granulocyty obojętnochlonnc (14 -16 pm). Posiadają dwupłatowe jądro i duże ziarna, zwykle przesłaniające jądro. W ziarnach znajdują się m.in. histamina, heparyna i inne substancje. Bazofilc posiadają swoiste receptory dla fragmentu Fc przeciwciał IgE (wytwarzanych w przypadkach alergii); stąd też kontakt z alergenem prowadzi do uwolnienia mediatorów zawartych w ziarnach i do wystąpienia wczesnej reakcji nadwrażliwości (np. objawów kataru siennego lub pokrzywki).

Granulocyty powstają najprawdopodobniej z jednego typu komórek macierzystych; prekursorami tych krwinek są w szpiku mlcloblasty, z których powstają (poprzez podziały milotyczne) prom iclocyty. następnie mielocyty, mcfamiclocyty i granulocyty paleczkowate. Poczynając od mctamiclocytów komórki już się nic dzielą, lecz nabywają właściwości charakterystycznych dli rodzaju granulocytów: ich ziarna stają się kwasochłonne bądź obojętnochłonnc (powstawanie granulocytów zasadochłonnych jest trochę inne). Pojawianie się we krwi prekursorów granulocytów (czyli wcześniejszych postaci rozwojowych - np. mielocytów bądź metamielocytów) przemawia za chorobą szpiku o charakterze nowotworowym - białaczką.

Agranulocyty to krwinki białe, w których pod mikroskopem świetlnym nie stwierdzano obecności ziaren. Należą tu limfocyty i monocyty

Limfocyty u dorosłych i u starszych dzieci są drugą (po granulocytach obojętnochłonnych) pod względem liczebności grupą leukocytów krwi (stanowią ich 20 -40%). zaś u młodych dzieci są najliczniejsze. Większość spośród krążących limfocytów jest mała (6 - 9 pm średnicy; należą do najmniejszych komórek ustroju ludzkiego), lecz około 3% stanowią duże limfocyty (średnic. 9 -15 pm). Duże limfocyty są aktywowanymi formami komórek, biorącymi udział w odpowiedzi odpornościowej i znajdującymi się w drodze do tkanek. Limfocyty - chociaż ich ptekursoiy powstają w szpiku jako tzw. limfocyty multipotcncjalnc - możemy podzielić na dwa główne rodzaje: limfocyty B (produkujące przeciwciała i biorące udział w tzw. odporności humoralnej) oraz limfocyty T (biorące udział w tzw. odpowiedzi komórkowej). Limfocyty B w tkankach mogą przekształcać się w komórki plazmatyczne (plazmocyty), aktywnie syntetyzujące przeciwciała. Pojawienie się plazmocytów we krwi krążącej przemawia za wystąpieniem złośliwego nowotworu szpiku, tzw. szpiczaka.

Monocyty występują we krwi w ilości 3-8% wszystkich leukocytów i są prekursorami makrofagów występujących w tkankach. Są to duże krwinki (średnicy 16 - 20 pm), o blado barwiącej się cytoplazmic i dużym, często nerkowatego kształtu jądrze. Posiadają duże zdolności fagocytame; po opuszczeniu krwi i osadzeniu się w tkankach przekształcają się w makrofagi. Prekursorami monocytów w szpiku sa monoblasty i promonocvtv.

Podwyższona (powyżej 11 tysięcy/mm’) liczba leukocytów we krwi (w żargonie medycznym często określana mianem „podwyższonej leukocytozy) występuje w wielu chorobach. W przypadku zakażeń bakteryjnych głównymi leukocytami krążącymi we krwi są neutrofile. Natomiast zwiększenie liczby granulocytów kwasochłonnych (eozynofilów) ma miejsce w infekcjach pasożytniczych oraz w niektórych chorobach alergicznych. W przypadkach nowotworów szpiku (białaczkach) powstają liczne prekursory krwinek, przedostające się ze szpiku do krwi. W białaczkach przewlekłych, rozwijających się powoli, we krwi poją wiają się mielocyty, metamielocyty i inne postacie rozwojowe Natomiast w białaczkach ostrych, rozwijających się bardzo szybko, komórki niemal wyłącznie pozostają na etapie wczesnych postaci rozwojowych: w ostrej białaczce granulocytamcj - na etapie mieloblastów i w ostrej białaczce limfatycznej na etapie limfoblastów. Liczba krwinek białych w białaczkach przewlekłych jest zwykle znacznie podwyższona (zazwyczaj powyżej 20 tysięcy leukocytów w I mm'), natomiast w białaczkach ostrych przeważnie dochodzi do leukopemi. czyli zmniejszenia liczby leukocytów we krwi.

Płytki krwi (trombocyty) nie są komórkami, lecz fragmentami cytopłazmy olbrzymich komun* szpiku megakariocytów (które powstają z mcgakanoblaslów). Trombocyty występują we krwi krą/ącej w liczbie 200 lys 400 tys/mm' Mają one średnicę 1,5-3,5 pm i kształt dysku. Ktązą we krwi