DSCN6263 (Kopiowanie)

zbudowana z podwójnej helisy DNA. Poszczególne nuklcosomy są zapewne połączone ze sobą

poprzez białko histonowe HI, tworząc w sumie układ przestrzenny o strukturze solenoidu (czyli helisy).

Uważa się, że histony umożliwiające sformowanie chromosomu w postaci ..upakowanej*', a więc chromosomu mctafazalncgo mogą być syntetyzowane w pewnych stadiach podziału komórki.

W ikrze niektórych ryb występuje odmienny od histonów rodzaj białek zasadowych

nie ulega transkrypcji (w odróżnieniu od niej chromatynę ulegającą transkrypcji określamy mianem eiichromalvnvl Kwas dezoksyrybonukleinowy wchodzący w skład hetcrochromatyny przyjęto nazywać satelitarnym DNA.

Liczba chromosomów w komórce może być różna. Większość badaczy jest zdania, że organizmy prokariotycznc mają tylko jeden chromosom. Niektóre gatunki oblcńców mają tylko jedną parę (a więc dwa) chromosomów. Natomiast największa liczba tych struktur 1600 stwierdzona została dotychczas u niektórych promienie (jednokomórkowców morskich).

Ta sama liczba chromosomów może wystąpić u mało spokrewnionych ze sobą gatunków: np. 48 chromosomów ma jeż, niektóre gatunki nietoperzy, a także szympans. U człowieka natomiast jest ich 46 (por. tabela 6-1 i ryc. 6-13).

Muszka owocowa {Drosophila melanogasler), na której dokonano licznych odkryć genetycznych, ma 8 chromosomów ułożonych w pary; jej garnitur chromosomowy ilustruje ryc. 6-12.

Garnitur (zespól) chromosomów to wszystkie chromosomy ujawniające się na początku mitozy

Ryc. 6-12. Chromosomy muszki owocowej (Drosophila melanogasler). Z lewej garnitur chromosomowy samicy, z prawej samca. Widoczne trzy pary aulosomów i jedna para hoerosomów (XX u samicy i XY u samca) (ID).

X Y

X X

Garnitur chromosomalny jest stały dla danego gatunku. W odróżnieniu od Procaryota (bakiem. Sinic), u których mamy do czynienia tylko z jednym chromosomem, chromosomy w komórkach Eukariotycznych występują parami. Są to tzw. chromosomy homologiczne: mają taką samą budi ™ ę

Jeden z nich pochodzi od matki, drugi od ojca. Garnitur chromosomalny. w którym występują pary

chromosomów, nazywamy diploidalnym i oznaczamy jako 2n. Proces mejozy prowadzący do powstania gamet sprawia, że do tych komórek rozrodczych trafia po I chromosomie z każdej pary.

lulu zespól nazywamy haploidalńym i oznaczamy jako n. Organizmy prokariotycznc (podobnie

juk gamety eukariontów) są zatem haploidalne.

W pewnych warunkach może dochodzić do zwielokrotnienia liczby chromosomów Garnitur, którym występują po trzy chromosomy homologiczne oznaczamy 3n i nazywamy triploidalnv m;

|dy są po cztery chromosomy homologiczne 4n (tctraploidalny); Sn to pentaploidolny i tak dalej

Min przypadki poliploidalnoici czyli zwielokrotnienia liczby chromosomów

W obrazie chromosomów muszki owocowej (ryc. 6-12) czy też człowieka (ryc. 6-13) iy, że większość z nich da się dobrać parami, jedną parę jednakże np u mężczy zny albo mutu tworzą chromosomy o różnej budowie Są lo heseruchromosomy płciowe (X i Y)

lo amoaooiy (chromosomy somatyczne); określamy je czasem literą A.