DSCN6263 (Kopiowanie)

zbudowana z podwójnej helisy DNA. Poszczególne miklcosomy są zapewne połączone ze sobą poprzez białko hisionowe HI, tworząc w sumie układ przestrzenny o strukturze solenoidu (czyli helisy).

Uważa się, że histony umożliwiające sformowanie chromosomu w postaci „upakowanej", a więc chromosomu mctafazalnego mogą być syntetyzowane w pewnych stadiach podziału komórki

W ikrze niektórych ryb występuje odmienny od histonów rodzaj białek zasadowych w chromatynie - tzw. protaminy.

W pobliżu centromeru DNA tworzy tzw. hctcrochromatyne. a więc tę część chromatyny. która nie ulega transkrypcji (w odróżnieniu od niej chromatynę ulegającą transkrypcji określamy mianem eucliromatyny) Kwas dezoksyrybonukleinowy wchodzący w skład hctcrochromatyny przyjęto nazywać satelitarnym DNA.

Liczba chromosomów w komórce może być różna. Większość badaczy jest zdania, że otganiżmy prokariotycznc mają tylko jeden chromosom. Niektóre gatunki oblcńców mają tylko jcdnąparę(a więc dwa) chromosomów. Natomiast największa liczba tych struktur 1600 stwierdzona została dotychczas u niektórych promienie (jednokomórkowców morskich).

Ta sama liczba chromosomów może wystąpić u mało spokrewnionych ze sobą gatunków: np. 48 chromosomów ma jeż, niektóre gatunki nietoperzy, a także szympans. U człowieka natomiast jest ich 46 (por. tabela 6-1 i ryc. 6-13).

Muszka owocowa (Drosophila melanogaster), na której dokonano licznych odkryć genetycznych, ma 8 chromosomów ułożonych w pary; jej garnitur chromosomowy ilustruje ryc. 6-12.

Garnitur (zespól) chromosomów to wszystkie chromosomy ujawniające się na początku mitozy

X Y

x X

Ryc 6-12. Chromosomy muszki owocowej (Drosophila melanogaster). Z lewej garnitur chromosomowy samicy, z prawej samca. Widoczne trzy pary autosomów i jedna para heterosomów (XX u samicy i XY u samca) (JD).

Garnitur chromosomalny jest stały dla danego gatunku. W odróżnieniu od Procaryota (baklen i. sinic), u których mamy do czynienia tylko z jednym chromosomem, chromosomy w komórkach

Jeden z nich pochodzi od matki, drugi od ojca. Garnitur chromosomalny. w którym występują pary chromosomów, nazywamy diploidalnym i oznaczamy jako 2n. Proces mejozy prowadzący do powstania gamet sprawia, że do tych komórek rozrodczych trafia po I chromosomie z każdej pary.

jak gamety eukarionlów) są zatem haploidalne.

W pewnych warunkach może dochodzić do zwielokrotnienia liczby chromosomów Garnitur. |P którym występują po trzy chromosomy homologiczne oznaczamy 3n i nazywamy triploidalnym; gdy są po cztery chromosomy homologiczne 4n (tctraploidalny): 5n to pentaploidulny i tak dalej, pgto przypadki poliploidalności czyli zwielokrotnienia liczby chromosomów

W obrazie chromosomów muszki owocowej (ryc. 6-12) czy też człowieka (ryc. 6-13) 8jniinliinj.il ii ii.lt i "Ii' i nii h da dr di‘rif parami |ednąparęjcd—kżc np umężczyzny albo ■Mmc* muszki tworzą chromosomy o różnej budowie. Są U> hztcrochrumusoaiy płciowe (Xt W