DSCN6573 (Kopiowanie)

n wiwnen 23

jeszcze niezróżnicowana-mogą z niej powstać zarówno jądra, jak i jajniki. Gonocyty-a wraz z nimi komórki mezodermalne listewki płciowej - zagłębiają się w mezenchymę krezki listewki płciowej, tworząc siatkowaty twór. określany jako sznury płciowe. Na tym etapie następuje zróżnicowanie gonad: jeżeli sznury płciowe zatrzymają się w swym rozwoju, wnikając jedynie płytko w mezenchymę (w korę przyszłego narządu), powstanie gonada żeńska. U zarodków męskich sznury wnikają głęboko (do rdzenia gonady) i przekształcają się w kanaliki kręte jądra. Gonocyty dają początek pierwotnym komórkom płciowym męskim- spermatogoniom, a komórki nabłonka sznurów płciowych komórkom podporowym Sertoliego. W rozwoju jajników komórki płciowe w części korowej intensywnie się dzielą, aż do wytworzenia około 7 milionów owogonii. Wówczas ich podziały zostają zahamowane; komórki te przekształcają się w owocyty 1 rzędu, zatrzymane w profazie I podziału mejotycznego na etapie diplotenu Owogonie, kóre nie przekształciły się w owocyty I rzędu giną, tak iż w okresie narodzin liczba owocytów w jajniku wynosi około miliona, a po osiągnięciu dojrzałości płciowej -około 400 000. Z nich w okresie dojrzałości płciowej kobiety nie więcej niż 450 ulegnie owulacji. reszta zaś zaniknie.

Drogi wyprowadzające żeńskiego układu płciowego-jajowody, macica i pochwa-powstają z mezodermalnych przewodów okołośródnerczowych (czyli przewodów Mullera); są to parzyste kanaliki powstające równolegle do przewodów śródnercza. Zrastają się one w dolnym odcinku.

Ryc. 8-12. Schemat rozwoju gonad w procesie

embriogenezy człowieka.

A - stadium listewki płciowej; pierwotne gonocyty przywędrowują z pęcherzyka żółtkowego wzdłuż krezki i osadzają się w mezodermie listewki płciowej albo w przyległej do niej mezenchymie.

B1 niezróżnicowana gonada.

C - zawiązek gonady żeńskiej; rcteblastem znacznie zredukowany, gonocyty (owogonie) zgrupowane w części korowej.

D - zawiązek gonady męskiej; gonocyty (spermatogonie) obecne w reteblastemie, który tworzy zawiązki kanalików krętych; część korowa zredukowana (JD).

wytwarzając macicę i częściowo pochwę. Wady rozwojowe mogą wyniknąć m. in. z niedokładnego zrośnięcia się tych przewodów; powstają wówczas np. macica podwójna, macica dwurożna itp. (poro wn. ryc. 7-174).

U mężczyzn kanały okołośródnerczowe (Mullera) degenerują, wytwarzając kilka nieczynnych struktur szczątkowych. Natomiast kanaliki kręte jądra rozwijają się i łączą z przyległymi kanalikami śródnercza, przekształcającymi się w najądrze. Kanaliki najądrza uchodzą do przewodów śródnerczowych, które stają się nasieniowodami.

W tylnej części zarodka powstaje stek (kloaka), podzielony przegrodą stekową na dwie części: zatokę moczowo-płciową (część brzuszna) i odbytnicę (część grzbietowa). Z części zatoki moczowo-płciowej i z końcowych odcinków przewodów okołośródnerczowych powstaje u dziewczynek pochwa. Brzuszna część zatoki moczowo-płciowej wraz z częścią omoczni wytworzą u obu płci pęcherz moczowy oraz- w części ogonowej- cewkę moczową.

Zewnętrzne narządy płciowe u obu pici rozwijają się mniej więcej w tym samym czasie i ich zawiązki są początkowo niezróżnicowanc. Ujście zatoki moczowo-płciowej otoczone jest przez parzyste fałdy płciowe, które łączą się w górnej części tworząc wyrostek zwany guzkiem pKtOWyUł

¹ Taki przedłużmy diplotcn określa się mianem dlktlolcnu (prayp. autora)