DSCN6680 (Kopiowanie)

S&4.2. Krążenie płodowe

W odróżnieniu od człowieka po urodzeniu, dziecko w łonie matki nie może samoistnie oddychać | tlen i wszystkie substancje odżywcze zostają dostarczone przez matczyny układ krążenia do łożyska. Poprzez łożysko następuje przekazanie substancji odżywczych (z krwi matki do krwi dziecka) i produktów przemiany materii (w odwrotną stronę). Od łożyska do organizmu dziecka krew -bogata w substancje odżywcze i tlen — płynie żyłą pępkową w pępowinie (ryc. 8-90). Obok żyły pępkowej pępowina zawiera również dwie tętnice pępkowe, które odprowadzają produkty przemiany materii z organizmu dziecięcego do organizmu matki. Żyła pępkowa po wniknięciu do organizmu dziecka kieruje się do wnęki wątroby; tu odgałęzia się od niej tzw. przewód żylny, prowadzący krew bezpośrednio do żyły głównej dolnej. Druga gałąź łączy się z żyłą wrotną, skąd - po przejściu przez układ naczyń włosowatych wątroby - krew płynie do żyły głównej dolnej i dalej do prawego przedsionka. W okresie życia płodowego istnieje bezpośrednie połączenie - poprzez tzw. otwór owalny w przegrodzie międzyprzedsionkowej - pomiędzy prawym i lewym przedsionkiem serca. Krew przez ten otwór przepływa do lewego przedsionka. | stamtąd do lewej komory, następnie poprzez aortę do narządów całego organizmu, by w końcu poprzez tętnice biodrowe wewnętrzne dopłynąć do tętnic pępkowych i nimi do łożyska. Część krwi z żyły głównej dolnej i cała krew z żyły głównej górnej i zatoki wieńcowej miesza się i dostaje się do prawej komory, skąd pniem płucnym niewielka jej część płynie do płuc jako krew odżywcza, a znaczna część przez przewód tętniczy dostaje się do łuku aorty. Po urodzeniu i przecięciu pępowiny następuje zamknięcie otworu miedzyprzedsion-kowego i przewodu tętniczego oraz zanik żyły pępkowej i tętnic pępkowych. Noworodek zaczyna oddychać własnymi płucami a krążenie krwi się „usamodzielnia". Następuje całkowite oddzielenie prawej połowy serca od lewej i krwiobiegu tętniczego od żylnego.

8Ź.4J. Naczynia krwionośne

Ze względu na budowę wyróżniamy trzy rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, żyły i naczynia włosowate. W tętnicach krew płynie pod dużym ciśnieniem - na przykład ciśnienie krwi skurczowe

tętnicy promieniowej wynosi prawidłowo

wamwitrodtew

8-91 i Budowa tęuticy I żyły średniego kalibru (JD)

A - tętnica; 13 - żyła

(wywołane przez skurcz komory lewej) mierzone 15,96 kPa (120 mm słupa rtęci). Natomiast ciśnienie rozkurczowe (w czasie rozkurczu komory) jest najmniejsze i wynosi 9,31 kPa (70 mm Hg). Dla utrzymania tego ciśnienia mają tętnice grubą ścianę mięśniową (ryc. 8-91). Ogólnie biorąc możemy ściany żył j tętnic podzielić na trzy warstwy (błony): warstwę wewnętrzną, środkową i zewnętrzną (zwaną przydan-kąj. Błona wewnętrzna zbudowana jest z jednej warto komórek nabłonkowych płaskich, zwanych kó-"nrkanuśródMonka (łac.: cndothelium), przeważnie •pnczywąpicyini na warstwie tkanki łącznej. Budo-g| błony wewnętrznej w tętnicach i żyłach jest