DSCN6688 (Kopiowanie)

(KWfieirzc w świetle pęcherzyka od błony międzypecherzykowej. Alwcolocyty I typu tworzą barierę kie» •powietrze, umożliwiającą wymianę gazową w płucach. Pneumocvtv II typu są duże, mają kształt sześcianów, ich cytoplazma jest bogata w organelle i posiadają liczne ziarna, zwane ciałkami Maskowatymi. Ciałka te zawicraiasurfaktam (czynnik powierzchniowy), wydzielany na powierzchnie pęcherzyka. Ma on charakter detergentu, zatem zmniejsza napięcie powierzchniowe występujące w pęcherzykach płucnych. Pncumocvtv typu III (na razie nie stwierdzono ich występowania u ludzi, choć występują powszechnie w płucach innych ssaków) są najprawdopodobniej receptorami. reagującymi na stężenie niektórych gazów (głównie dwutlenku węgla).

mi. Oddychanie

W warunkach pra widłowych w spoczynku wykonujemy około 16 oddechów na minutę. Oddychanie powoduje wentylację płuc i doprowadzenie powietrza do pęcherzyków płucnych. Powietrze wnika podczas wdechu do płuc w następstwie różnic ciśnień na zewnątrz i wewnątrz. Skurcz przepony powoduje wydłużenie klatki piersiowej, natomiast skurcz mięśni międzyżebrowych zewnętrznych powoduje jej poszerzenie. W warunkach prawidłowych płuca są oddzielone od ściany klatki piersiowej iama onłucnei. Zewnętrzna blaszka opłucnej (opłucna ścienna) pokrywa ścianę klatki piersiowej, natomiast opłucna płucna (blaszka wewnętrzna) łączy się bardzo ściśle z płucem. Obecna pomiędzy nimi przestrzeń to właśnie jama opłucnej. Opłucna wydziela niewielką ilość płynu surowiczego, który ją zwilża i ułatwia ruchy płuca poprzez zmniejszenie tarcia. Poszerzenie klatki piersiowej (przy nieuszkodzonej opłucnej) powoduje powstanie podciśnienia w klatce piersiowej (głównie »jamie opłucnej). Wewnętrzna blaszka opłucnej (opłucna płucna) podąża za opłucną ścienną, powodując rozciągnięcie płuc i zaczerpnięcie powietrza (wdech). Napływ powietrza trwa tak długo, aż ciśnienie wewnątrzpęcherzykowe zrówna się z ciśnieniem atmosferycznym. Jednocześnie - poprzez mechanizm zasysania -następuje zwiększenie napływu krwi do płuc. Wdech jest czynnością wymagającą nakładu energii - następuje bowiem skurcz mięśni. Niektóre urazy klatki piersiowej prowadzić mogą do przerwania ściany opłucnej. Jeżeli przez utworzony ubytek dostanie się do jamy opłucnej powietrze, powstaje tzw. odma opłucnej. Zanika ujemne ciśnienie w jamie opłucnej (wyrównuje się z ciśnieniem atmosferycznym). Płuco (rzadziej oba) dzięki swej sprężystości kurczy się i oddychanie jest niemożliwe.

Wydech odbywa się głównie dzięki włóknom sprężystym w ścianie pęcherzyków płucnych. Mięśnie wdechowe rozkurczają się, przepona przesuwa ku górze i objętość klatki piersiowej się mniejsza. Ciśnienie w jamie opłucnej nieco rośnie i włókna sprężyste powodują elastyczne zapadanie się płuc. W pęcherzykach płucnych ciśnienie powietrza staje się wyższe niż ciśnienie atmosferyczne i powietrze wydostaje się na zewnątrz. Z wiekiem liczba włókien sprężystych w płucach Snjje i wydychanie powietrza - które w warunkach prawidłowych jest aktem biernym staje się •winione i część powietrza zalega w pęcherzykach. Stan taki określamy mianem rozedmy piuc. * rozedmie kurczą się mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne oraz mięśnie przedniej ściany brzucha |K toczni brzusznej, co zmienia ciśnienie w jamie opłucnej na dodatnie.

Objętość płuc i jej zmiany podczas oddychania ilustruje rycina 8-95. Ilość powietrza, wnikająca mdróg oddechowych z każdym wdechem (a taka sama ilość jest wydalana z każdym wydechem) M Mzwęobitinici oddechowej. Wynosi ona przeważnie 500 cm'. Z tej objętości do pęcherzyków •Wycb donajc się około 350 cm’, a pozostałe 150 om¹ wypełnia drogi oddechowe (czyli tzw. jjpflprzestrzeń anatomiczną, w której nic ma wymiany gazów). Powietrze wprowadzane do płuc

nip wdechu (w nadmiarze w stosunku do objętości oddechowej) to objętość wde-9d| ^/JT*^łf*fil (fg/r-fwmya) Wynosić ona może do 2,5-3,5 dm\ Objętość wydechowa zapasowa WH .5 dm¹) usuwana przez maksymalny wydech (po spokojnym wydechu), natomiast puzortająte wówczas w płucach to objętość zaleggjgpu (ok. I dni'). Suma wszystkich