144 KORNEL UJEJSKI. WYBÓR POEZJI
Toż i narodu mego w rozbiciu Walka o całość przy gromów biciu I cyklopowa praca Ojczyzny Z wnętrza jej ducha
25 Ledwie przez krwawe tryskająca blizny: I one Twego sięgają ucha.
Każdy jęk ludu mego rachujesz, Słyszysz i czujesz! —
Słyszysz i czujesz 30 Śpiewny żal ptaka,
Westchnienie robaka,
I szeleszczący bez rosy wrzos...
I ten mój głos!
NA ZGON ROZSTRZELANYCH W IRKUCKU
„Lepsza nam kula, niźli takie życie!”
Rzekli, powstali, rozbroili zbirów;
A gdy broń mieli, to w pierwszym zachwycie Błysnęła ku nim ziemia łez i kirów.
5 Potem pustynia, skąd nie ma wychodu,
Bój, gdzie szczęśliwsi giną — męki głodu,
I znowu dawne pęta. Sąd otwarty...
NA ZGON ROZSTRZELANYCH W IRKUCKU
Pierwodruk w osobnym druku pt. Na zgon Szaramowicza, Celińskiego, Reinerta i Kotkowskiego rozstrzelanych w Irkucku d. 15 listopada 1866, Lwów 1867. Następne wydanie w: Żywe słowa Jeremiego, Lwów 1877.
Rozstrzelano w Irkucku dnia 15 listopada 1866 r. Szaramowicza Celińskiego, Reinerta i Kotkowskiego [przypis Ujejskiego], w. 1 Słowa Szaramowicza [przypis Ujejskiego], w. 4 ziemia łez i kirów — Syberia.
Dla katów spisy żeru... Czy słyszycie?
Padł strzał — i drugi — i trzeci — i czwarty!
10 Salwo męczeńska! Bądź dla tych zbudzeniem, Których sumienia głos syren utula,
A tym, co naród chcą zbawiać spodleniem, Powiedz: Niż takie życie — lepsza kula! Powiedz: Na sprzedaż nie wolno nikomu 15 Wynosić słupów ze wspólnego domu,
By w ciasnym szczęściu na chwilę utonąć. Niźli obcego ciała stać się cieniem,
Lepiej jak gwiazda w własnym ogniu spłonąć!
PAMIĘCI TRAUGUTTA
Na stoku cytadeli poniósł śmierć okrutną...
Nie ginie, kto za wiarę i wolność umiera;
A jednak grób zarasta, pamięć się zaciera —
To smutno!
s Ledwie dla własnych potrzeb wystarcza uczucie, Przestano cześć oddawać żałobnym pamiątkom —
w. 11 glos syren — według greckiego mitu (zapisanego w Odysei) zasłuchani w melodyjny śpiew syren żeglarze zapominali o swych obowiązkach, a statki ich rozbijały się o skały.
PAMIĘCI TRAUGUTTA
Pierwodruk pt. W pamięć Trauguttowi w: «Swit» 1872, nr 15. Następnie w: Żywe słowa Jeremiego pt. Pamięci Traugutta z adnotacją: „Wiersz wygłoszony przez E. W. w kółku prywatnym, które zajmowało się uzbieraniem funduszu dla wychowania córek po śp. Romualdzie Traugucie”.
Tytuł: Romuald Traugutt (1826— 1864) — dowódca oddziału partyzanckiego, a następnie dyktator w Powstaniu Styczniowym; ujęty przez Rosjan, stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej.
10 — BN 1/37 K. Ujejski: Wybór poezji