DSCN7798

Rozdział X DEMOKRACJA LUDOWA

Kompromisy na Kremlu Połączenie rządów

Przywódcy podziemia stają się zakładnikami Bez prawa apelacji

W pierwszym dniu obrad Polaków zebranych w Moskwie, w dniu 17 czerwca 1945, ci spośród nich, którzy już nie znali wierności dla swojej ojczyzny, opowiadali nam jak bardzo są kochani przez naród polski. A kiedy Żuławski i Kutrzeba, którzy znali prawdę, założyli sprzeciw - posiedzenie zostało natychmiast odroczone. Następnego dnia spotkałem się z Bierutem i Osóbką-Morawskim. Uważałem, że nie był to czas na język dyplomatyczny i dlatego powiedziałem Bierutowi wprost, że demokraci polscy nie mogą zaakceptować go jako przewodniczącego Rady Narodowej z tej prostej przyczyny, że on jako komunista mianował Radę Narodową, a ta z kolei wybrała go na przewodniczącego. Zaproponowałem więc, aby Wincenty Witos jako przywódca największej grupy polity cznej w Polsce (Stronnictwo Ludowe) został mianowany przewodniczącym .ad interim", a gdyby to było nie do przyjęcia, to .powołamy na to miejsce radę złożoną z trzech członków: W itosa, kardynała Sapiehy i pana". Czekałem chwilę i widząc, że nie wybucha, kontynuowałem: .Co więcej powinniśmy teraz ustalić datę wolnych i nieskrępowanych wyborów, przewidzianych postanowieniami Jałty. W międzyczasie Stronnictwo Ludowe, jako największa grupa, powinna wybrać premiera rządu tymczasowego, zaś niezależni przywódcy innych partii - ponieważ reprezentują ogromną większość narodu - powinni mieć większość miejsc w gabinecie. Należy naty chmiast zagwarantować wolność niezależnych partii, wolność słowa, prasy i zgromadzeń i dać swobodę prasie zagranicznej wysyłania raportów z naszego kraju. Pow ażne zmiany zarówno socjalne, jak i ekonomiczne nie mogą mieć miejsca przed wyborami - a jeżeli miałoby to nastąpić teraz, to tylko za jednomyślną zgodą wszystkich członków wybranego przez nas rządu. Muszą być zagwarantowane: samorząd i wolność religii. Muszą ustać aresztowania i musi być ogłoszona amnestia dla żołnierzy Armii Krajowej, bórzy zupełnie słusznie wahają się ujawnić. Ludność polska znajdująca się w Ro-sp Sowieckiej musi być repatriowana. Armia Czerwona powinna opuścić nasz kraj natychmiast i generałowie i inni oficerowie sowieccy, dowodzący wojskiem polskim