DSCN7884

Sposoby rozwiązywania konfliktów między bobrami a człowiekiem_ '

•    Stosować ogrodzenia z metalowej siatki o wysokości około jednego metra, ogrodzenia elektryczne o wysokości ok. 30 cm od ziemi (tzw. pastuch elektryczny), Są to sposoby skuteczne, ale dość drogie przy dużych ochranianych powierzchniach i wymagające stałej kontroli.

•    W niektórych sytuacjach dość skuteczne są środki zwykle stosowane przeciwko jeleniowatym (np. HUKINOL produkowany przez KEEFERLE GmbH, Niemcy) lub drobnym gryzoniom smarowane na pniach szczególnie cennych drzew.

•    Wykładać siatki druciane na groblach stawów rybnych, wałów przeciwpowodziowych, itp., co uniemożliwia kopanie nor przez bobry. Skuteczne jest także ich wkopywanie w pewnej odległości od brzegu, co nie szpeci krajobrazu i pozwala na wykształcanie roślinności.

•    W miejscach, gdzie wybudowanie tamy jest wysoce prawdopodobne (np. zwężenia deków, Idealne wypłycenia z poprzedzającymi je głęboczkami) można rozwieszać na linie przeciągniętej w poprzek deku puste plastikowe kanistry. Będą się one unosić na wodzie uniemożliwiając zbudowanie tamy.

9.13. Sposoby postępowania z osiedlonymi bobrami 9.13.1. Polowania?

Polowania na bobry (jakkolwiek niedozwolone) i zmniejszanie liczebności ich pogłowia, nie są skutecznym sposobem zmniejszania szkód w gospodarce człowieka. Sprawa - zwłaszcza w Polsce - jest mocno skomplikowana, ponieważ:

• Opierając się na doświadczeniach krajów, gdzie polowania są dozwolone, mn/ną stwierdzić że zmniejszanie szkód tą drogą jest mało efektywne. Podkreślam, że nie odnoszę się tutaj do potrzeb redukcji populacji dla zachowania produktywności populacji. Jak już wspomniano, bobry żyją w specyficznych, unikalnych w świecie ssaków jednostkach - monogamicznych rodzinach - składających się z pary rozmnażających się rodziców i różnej liczby młodych. Zajmują one określone i oznakowane terytorium. Dlatego tradycyjne modele gospodarowania łowieckiego opracowane np. dla jeleniowatych, nie mają sensu w odniesieniu do bobrów. Pozyskanie kilku osobników z rodziny zazwyczaj nie powoduje opuszczenia zajmowanego terytorium i problem pozostaje wraz z bobrami. Inne rozwiązanie -pozyskanie wszystkich osobników z rodziny, niezwykle trudne technicznie - jest również mało skuteczne, gdyż w okolicy obfitującej w bobry zwolnione miejsce jest natychmiast zajmowane przez młode, wędrujące osobniki i problem znów pozostaje. Poza tym intensywne użytkowanie często prowadzi do tego, że młode bobry szybciej opuszczają rodzinę i mogą mieć młode już w wieku 2 lat. I co równie ważne -w regionach, gdzie pozyskanie jest duże, znacząco zwiększa się liczba płodów u ciężarnych samic i wielkość miotów w porównaniu do tych terenów, gdzie bobry

Sposoby rozwiązywania problemów z bobrami są chronione. Te i inne przykłady dowodzą, że bobry (podobnie do innych gatunków) w obliczu zagrożenia zwiększają potencjał rozrodczy i kolonizacyjny.

*    Strzał do bobra jest trudny - bobry są aktywne głównie w nocy, zamieszkują najczęściej gęste zarośla i trzymają się nisko ziemi, przy powierzchni wody. Podniesienie jest często niemożliwe. Istnieje niebezpieczeństwo rykoszetów od powierzchni wody. Wprowadzenie pułapek, które są bardziej efektywne, jest nierealne. Są one powszechnie uważane za narzędzie kłusowników, są niebezpieczne dla innych zwierząt, często chronionych gatunków.

*    Coraz mniejsze znaczenie ma wykorzystanie gospodarcze bobra. Obecnie na całym świecie obserwuje się zmniejszenie popytu na skóry. Jest on bowiem zależny od aktualnej mody, cen i nacisków ekologów. Na przykład na Litwie, mimo wprowadzenia polowań, pozyskanie bobrów jest bardzo niskie.

*    Nie ma u nas tradycji polowań na bobry. Zwierz to bowiem królewski, chroniony już od czasów Bolesława Chrobrego, a w XX wieku myśliwi w znacznym stopniu przyczynili się do jego ochrony. Dlatego obserwuje się w środowisku łowieckim niechęć do wprowadzania polowań na bobry, zwłaszcza, że myśliwi musieliby partycypować w kosztach odszkodowań.

*    Obserwacje badaczy skandynawskich i amerykańskich dowodzą, że poszczególne osobniki w rodzinie bobrów są powiązane bardzo silnymi więziami socjalnymi. Odstrzał jednego lub kilku osobników często powoduje zaburzenia w rozmnażaniu się oraz migracje niektórych osobników, które mogą kolonizować tereny użytkowane przez człowieka i wchodzić w konflikty. W ogóle populacja bobrów znajduje się w stanie dość kruchej równowagi i chaotyczne pozyskanie może doprowadzić do poważnych zakłóceń.

9.Z.3.2. Odłowy i przesiedlenie.

Pozostaje jeszcze rozważyć możliwość przesiedleń rodzin lub poszczególnych zwierząt, które powodują szkody. Jest to rozwiązanie polecane, gdy zostanie spełniony co najmniej jeden z poniższych warunków:

*    Istnieje zapotrzebowanie na odłowione bobry.

*    Bobry mają zapewnioną opiekę i monitoring po wypuszczeniu.

*    Bobry są przesiedlane na tereny, na których szansa wystąpienia konfliktów będzie minimalna, lub szkody będą akceptowane.

*    Wypuszczenie bobrów korzystnie wpływa na środowisko terenów introdukcji.

Jednak skuteczność odłowów (podobnie jak polowań) w ograniczaniu rozmiaru szkód jest niewielka. W okolicy zasobnej w bobry, nawet gdy uda się odłowić wszystkie osobniki konkretnego stanowiska, co rzadko się zdarza, szybko zostanie ono skolonizowane i problem pozostanie.

Obecnie najbardziej wyspecjalizowana ekipa odławiająca bobry pracuje na terenie Pojezierza Suwalskiego, przy Wojewódzkim Zarządzie Polskiego Związku Łowieckiego w Suwałkach. Stosuje ona metodę odłowu opracowaną jeszcze w latach

63