DSCN7887

Sposoby rozwiązywania konfliktów między bobrami a człowiekiem

gruntowych, może zmniejszyć się lub nawet zniknąć lokalna populacja ryb, płazów, ptaków wodnych, etc. Dlatego przy planowaniu i realizacji wszelkich działać warto jest współpracować z różnymi zainteresowanymi grupami i osobami - myśliwymi, leśnikami, biologami, służbami ochrony przyrody i środowiska, grupami ekologicznymi, ale także inżynierami, planistami, etc.

Ponadto, w przypadku stosowania zabiegów, które regulują przepływ wody (ruiy chroniące przepusty, rury zakładane w tamach bobrowych) trzeba uwzględnić możliwość wystąpienia ulewnych deszczy, wezbrań wód i zwiększoną ilość niesionej wody. Ich przepustowość musi być zatem zawsze liczona “na wyrost”.

A. PROBLEM: BLOKOWANIE PRZEPUSTÓW PRZEZ BOBRy

Wszelkie zwężenia cieków są bardzo chętnie wykorzystywane przez bobty, gdyż mogą one stosunkowo małym nakładem pracy osiągnąć zamierzony cel -ustabilizowanie i podniesienie poziomu wody. Dlatego przepusty drogowe, kanały zastawki oraz inne urządzenia i budowle są często blokowane. Może to doprowadzić do znacznych strat a nawet zagrożenia życia ludzi. Jak dowiedziono powyżej - zabijanie i odstraszanie bobrów oraz niszczenie tam jest mało skuteczne, nielegalne i kosztowne w stosunku do uzyskanych rezultatów. Poza tym bobry często nanoszą materiał budowlany (muł, dam, gałęzie i kamienie) do wnętrza przepustu i tam blokują. Usunięcie takiego “plastra” jest trudne, a następnego ranka po przeprowadzonym zabiegu przepust będzie z powrotem zablokowany.

ROZWIĄZANIE 1: ogrodzenia ochraniające przepusty

POWIERZCHNIA DROGI

Ryc. 14. Ogrodzenie przepustu ochraniające przepust. Możliwe są również inne kształty, szerszy opis w tekście (D’eon i inni 1995)

Jednym ze środków ochraniających przepusty przed blokowaniem, są ogrodzenia z metalowej siatki sięgającej dna osadzonej na metalowych lub drewnianych słupkach. Przeważnie mają kształt podkowy lub półokręgu, ale stosowane są również kwadraty, prostokąty, trapezy, pięciokąty i inne, w zależności od lokalnych warunków terenowych, względów estetycznych lub dostępności materiałów do budowy. Szczególnie polecane są formy trapezoidalne, których dłuższe boki są ustawione pod kątem zbliżonym do 90° w stosunku do osi przepustu.

Bobry będą często próbowały budować tamę wzdłuż ogrodzenia, ale będzie ona znacznie łatwiejsza do usunięcia, niż gdyby

Fot. 17. Urządzenie ochraniające przepust. Fot. Skip Lisie.

była wewnątrz przepustu. Trzeba pamiętać o tym, że bobry są doskonałymi nurkami i będą próbować kopać kanału pod ogrodzeniem. Dlatego, gdy jest to możliwe, siatkę trzeba wbić możliwie głęboko w osady, lub zabezpieczyć jej dolną część dużymi kamieniami. Górny brzeg ogrodzenia powinien wystawać co najmniej 60 cm ponad powierzchnię wody.

Na rycinie 14 przedstawiono przykład ogrodzenia w kształcie trójkąta.Jego wymiary podano dla średnicy przepustu wynoszącej 1 m. Wielkość oczek siatki to 5 x 5 cm, ale możliwe są również większe - np. 10x10 cm lub 12x12 cm, które przepuszczają drobny materiał niesiony z wodą.

Ogrodzenia w połączeniu z rurami osadzonymi na metalowych słupkach będą działać bardziej efektywnie, będzie również możliwa regulacja poziomu wody dopływającej do przepustu. Na rycinie 15 przedstawiono wersję z dwoma rurami. Widać,

Ryc. 15. Ogrodzenie przepustu - wersja z dwoma rurami przelewowymi zapewniającymi stały poziom wody dopływającej do przepustu - widok z góry. Szerszy opis w tekście

69