111226

Sądowy sposób rozwiązywania sporów międzynarodowych

Sądy międzynarodowe można podzielić na sądy rozjemcze i sądy stale. Na konferencjach liaskich podjęto wysiłki zmieizające do utwoizenia stałych sądów międzynarodowych. Pojawiła się jednak niezgoda państw uczestniczących gdyż dopatrywały się w takich instytucjach ograniczenia swojej suwerenności. Uzgodniono natomiast, że powinien zostać powołany Stały Trybunał Rozjemczy. Tak naprawdę Trybunał stałe ma tylko biuro, a skład wybierają zainteresowane państwa. Z krytyka arbitrażu łączyło się często zmierzanie do utwoizenia stałych sądów. Pierwszy taki sąd utworzono po I wojnie światowej - Komitet Prawników LN przygotował więc projekt utworzenia Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, który rozpoczął swoją działalność w 1922 r. W okresie swojego istnienia STSM wydal 18 wyroków. 2 decyzje i 27 opinii doradczych. Po II wojrue światowej w miejsce STSM powołano MTS. Ponadto państwa integrujące się powołują stałe sądy regionalne.

MTS (pyt. 156)

\fiędzynarodowy Trybunał Prawa Morza - został utworzony w 1996 r. zgodrue z Konwencją z Montego Bay. Zgodrue z postanowieniami statutu złożony jest z 21 sędziów reprezentujących główne systemy prawne świata, co więcej w^r jego składzie rue może być dwóch obywateli tego samego państwa. Jego kompetencja obejmuje spory dotyczące interpretacji lub stosowania konwencji. Decyzje Trybunału są ostateczne i wiążące tylko dla stron sporu w tylko w danej sprawie.

TS \VK - utworzono go na podstawie Traktatu rzymskiego z 1957 r.. przekazano mu różnorodne kompetencje:

•    rozpatruje skargi jednego państwa przeciwko drugiemu,

•    rozpatruje skargi Komisji na państwa członkowskie,

•    rozpatruje odw'ołania organów' WE. osób fizycznych i prawnych.

•    może rozpatrywać imię sprawy przekazane przez Radę

Jest więc sądem konstytucyjnym, apelacyjnym, międzynarodowym, administracyjnym i cywilnym.

KTPCz - liczba sędziów równa jest liczbie stron konwencji, każde państwo - strona konwencji o ocluoiue praw człowieka i podstawowych wolności może wnieść skargę do trybunału. Trybunał rozpatruje skargi każdej osoby, organizacji pozarządowej lub grupy jednostek, która uważa, że stała się ofiarą naruszenia Konwencji. Ale skargi można wnosić dopiero po wyczerpaniu wszystkich środków odwoławxzych przewidzianych w prawie wewnętrznym.

Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka - posiada on jurysdykcję we wszystkich sprawach spornych, odnoszących się do interpretacji czy stosow ania Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka . Prawo wnoszema skarg mają wyłącznie państwa oraz komisja, nie przysługuje ono osobom fizyczny.