Konflikt w święcie ludzkim jest zjawiskiem nieuchronnym. Ludzie są od siebie nawzajem uzależnieni i połączeni siecią więzi rzeczowych i osobistych. Realizują swoje własne, osobiste interesy poprzez wykorzystywanie ograniczonych zasobów. W sytuacji współzależnych zadań czy celów, a przede wszystkim ograniczonych zasobów, ludzie wchodzą ze sobą w sytuacje konfliktow e.
Pojęcie konfliktu jest dla procesu negocjacji terminem podstawowym. Konflikt sprawia, że powołuje się do życia grupy negocjacyjne. Innymi słowy, negocjacje zaczynają się od zaistnienia konfliktu.
Konieczność negocjacji pojawia się wów czas gdy cele i interesy co najmniej dwu stron są różne, sprzeczne, czyli kolidiuąze sobą l aka sytuacja nosi nazwę konfliktu.
Pod pojęciem konfliktu rozumie się ...... wszelkie zetknięcie się sprzecznych
dążeń, niezgodności interesów i poglądów” [17J.
Według J.H. Turnera konflikt „... jest każdą z sytuacji lub każdymi z procesów społecznych, w którym przynajmniej dwie zbiorowości powiązane są jedną lenną antagonistycznych interakcji" [33].
W dziedzinie psychologii rozumienie konfliktu tłumaczy się występowaniem równocześnie co najmniej dwóch potrzeb, których nic uda się jednocześnie zaspokoić lub oddziaływaniem sprzecznych motywów, jednocześnie hamujących i pobudzających działanie jednostki.
j | PÓ przyczyn powstawania konfliktów zalicza się: J|
•> • różriórodne, wykluczające się potrzeby i interesy stron;
<• naciski strukturalne (błędna organizacja pracy, utrudniony dostęp do dóbr
i usług);
problemy pojawiające się w; relacjach interpersonalnych (ich źródło stanowią: nadmienić emocje, zła komunikacja interpersonalna, odmienna percepcja tych samych zjawisk);
•> problemy związane z dostępem do informacji (niedostateczne informacje, błędna ich interpretacja); i <* odmienne wartości.
1Q
Każda z wymienionych przyczyn wywołuje określony rodzaj konfliktu (np. odmienne wartości wywołują konflikt wartości).
2.2. Klasyfikacja konfliktów
Klasyfikacja konfliktów według kryterium skali w jakiej powstają. Są lo
konflikty:
1) wewnętrzne (intrapersonalnc),
2) powstające między osobami (interpersonalne),
3) rodzące się między jednostką a grupą,
4) między grupami,
5) między organizacjami.
Klasyfikacja konfliktów- według kryterium stopnia jawności:
1) konflikt jawny - przejawia się w otwartym działaniu (sprzeczki, skargi),
2) konflikt ukryty - nic jest wyraźnie manifestowany, występuje jedynie w postaci niezadowolenia, poczucia zagrożenia i braku zaufania.
Klasyfikacja konfliktów według kryterium przyczyn wywołujących konflikt oraz stopnia realności konfliktu:
1) konflikty pozorne - mające swe źródło w błędnej interpretacji faktów, bruku dostatecznych informacji, w nadmiernych emocjach, braku tolerancji wobec systemów wartości innych ludzi:
a) konflikt wartości,
b) konflikt relacji interpersonalnych,
c) konflikt informacji (danych);
2) konflikty rzeczywiste - mające sw-c źródło w realnie zaistniałych błędach i nieprawidłowościach:
a) konflikt interesów, \
b) konflikt strukturalny.
.
Konflikt wartości wynika z odmiennych systemów wartości ludzi zaangażowanych w- daną sytuację. Wartości obrazują co jest dobre a co złe, co sprawiedliwe a co niesprawiedliwe. Odmienne wartości mogą stać się przyczyną konfliktów. Do konfliktu dojdzie wtedy, kiedy ludzie będą forsować sw-ojc wartości, nie przejawiając postaw tolerancyjnych wobec innych systemów wartości.
Konflikt relacji interpersonalnych - pojawia się w wyniku działania sllnyoh
ncgatyw-nych emocji, stereotypów, błędnego spostrzegania lub niczrozumienlł, złą) komunikacji między ludźmi lub odwetowych negatywnych zachowań. Problffliy tego rodzaju nazywane są często „niepotrzebnym konfliktem'’ dlatego, U mogą