DSCN7891

Gdzie i jak obserwować bobry i ich działalność

Wszystkie ślady działalności bobrów są skoncentrowane na małej powierzchni - do kilku hektarów lub kilku kilometrów długości cieku. Ułatwia to znacznie zwiedzanie stanowisk bobrowych, na stosunkowo małej przestrzeni można zauważyć wiele bardzo interesujących obiektów. Bobry najbardziej aktywne są w jesieni, powiększają wtedy tamy i domki, intensywnie ścinają drzewa i transportują je do wody. Po pierwszych przymrozkach, gdy rośliny zielne uległy zmrożeniu stanowiska są najłatwiej dostępne, a ślady bobrów najłatwiejsze do zaobserwowania. Gromadzenie gałęzi na zimę w formie magazynów zimowych jest najlepszym dowodem, że dane stanowisko jest zajęte. Najmniej śladów obecności bobrów można zauważyć w lecie, gdy żywią się głównie roślinnością zielną i często zaprzestają konserwacji tam.

Zgromadzenie śladów bytności bobrów na niewielkiej powierzchni lub długości cieku sprawia, że stanowiska bobrowe są dobrym obiektem do założenia ścieżki edukacyjnej lub przyrodniczej. Podczas krótkiej wizyty można zobaczyć bardzo różne ekosystemy - od wodnych i bagiennych, poprzez nadrzeczne do leśnych, wody stojące i płynące. Staw i tereny podmokłe powstałe dzięki bobrom są często siedliskiem wielu rzadkich i chronionych roślin i zwierząt, jak również są atrakcyjne pod kątem wartości estetycznych i rekreacyjnych. Oczywiście przy ich zwiedzaniu stanowiska bobrów należy przestrzegać wszelkich zasad ochrony przyrody i zwykłej kultury przyrodniczej. Trzeba również uważać na grząski i niepewny grunt. Zazwyczaj bobrom nie przeszkadza dyskretne zwiedzanie ich stanowisk podczas dnia, a dodatkowym atutem jest przepłaszanie ewentualnych kłusowników lub wandali.

PIĘKNIE...

11. Ochrona bobrów

W Polsce wciąż jeszcze jest dostatecznie dużo terenów, gdzie bóbr mógłby potencjalnie występować nie wyrządzając szkód. W niektórych regionach populacje są zbyt małe, by mogły przetrwać przez dłuższy czas.

11.1. Zagrożenia.

Brak zintegrowanej ochrony, monitoringu i wdrożonej strategii gospodarowania biorącej pod uwagę korzystny wpływ na ekosystemy negatywnie wpływają na populację bobra europejskiego. Z najważniejszych zagrożeń należy wymienić:

•    kłusownictwo,

•    regulacja rzek (umacnianie brzegów kamieniami i betonem, budowa zapór, etc.), melioracje,

•    wycinka drzew w pasie nadbrzeżnym (strefie buforowej cieków i zbiorników wodnych),

•    wandalizm w stanowiskach bobrów, burzenie i palenie tam i żeremi,

•    wypas zwierząt gospodarskich w siedliskach bobrowych. Zubaża to bazę pokarmową i powoduje zarywanie nor,

•    wałęsające się psy polujące na bobiy,

•    izolacja stanowisk uniemożliwiająca kojarzenie się osobników niespokrewnionych. Prowadzi to do tzw. „wyradzania” populacji wskutek chowu wsobnego. Zdolność migracji bobrów jest ograniczona - zazwyczaj do jednej zlewni. Dlatego niebezpieczeństwo chowu wsobnego u bobra jest szczególnie silne.

11.2. Ochrona aktywna

Z najważniejszych sposobów prowadzenia ochrony aktywnej gatunku należy wymienić:

*    dalsze reintrodukcje bobrów zachowujące różnorodność genetyczną populacji,

*    zabiegi polepszające jakość środowiska dla bobrów:

*    ustanawianie strefy buforowej o szerokości 20-50 metrów wzdłuż cieków i zbiorników wodnych, w której nie prowadzi się działań gospodarczych, sadzenie w niej preferowanych przez bobiy gatunków drzew,

*    w przypadku zabudowy hydrotechnicznej (jeżeli w ogóle jest ona konieczna) stosowanie takich rozwiązań inżynieryjnych, które zmniejszają uciążliwość inwestycji dla środowiska, najlepiej już na etapie projektowania.

77