DSCN8225

WSTĘP

KIEDY PROMETHIDION ZOSTAŁ NAPISANY?

Wszyscy badacze są zdania, że Promethidion jest kompozycją ułożoną z kilku tekstów, które powstały w różnym czasie. Nie ma jednak zgody ani co do^ czasu,, ani ca do kolejności ich powstawania. Znane są w związku ^tffircTtrzy główne hipotezy: ^nnnaiJ^ze^yckiesoy-Tadau-szaj^^aaggkiego i Juliusza Wiktora Gemuliekiego.

Przesmycki uważał, że najwcześniej został napisany^Wtesfajp: w roku 1B48 lub w pierwszej połowie roku 1849, w czasie bliskim powstania Niewoli, w rzymskim okresie Norwida lub w początkach okresu paryskiego, gdy poeta żył jeszcze wspomnieniem Rzymu. Za tą hipotezą miały świadczyć: podobieństwo problematyki Niewoli i Wiesława (sumienie narodu) oraz wspólne - sygnalizowane określeniami z Wiesława — motywy (jbsisiejsi świata politycy*, „fałsz zewnętrznego świata”). Nadto mimowolne — zdaniem Miriama — wprowadzenie przysłówka „tu” do wersu 120 Wiesława:

Ten głos, przez potów, krwi i łez kropelki

Ociekający w sumienia naczynie

Pod narodami jak w mistyczną skrzynię,

Jak w wór bajeczny Greków z morskim wiatrem, Jak w ściek pod męczęństw tu amfiteatrem...

Owo „tu” miałoby wskazywać, że-xa»czbyła pisana w Rzymie, w bezpośredniej bliskości Kolosseum. Bogumim pokrewny mu problematyką Epilog^powstaly później, były „wynikiem ostatecznym tych procesów myślowych i twórczych, które od połowy roku 1849 zaczęły przede wszystkim absorbować poetę”¹, a dotyczyły sztuki oraz jej znaczenia dla żyda społeczeństwa i narodu.

' £oo. C. Norwid, Pisma zebrane, opr. Z. Przesmycki, t. A, cz. II, Warszawa - Kraków 1911 [recte 1912), s. 802. W cytatach z opracowań pisownia została zmodernizowana.