DSCN4794 (2)

Tradycja aa łyka

70

"NU

sam sposób układane są na patenie kolejne cząstki m*_l zujące moce niebiańskie, proroków, apostołów, bw^? cały Kościół Chrystusowy. Diskós odzwierciedla teraz ą Kościoła powszechnego, zgromadzonego wokół BarmJ W jego centrum świadomość prawosławna umieM^ył liczny obraz Trina Sanctitas - zwieńczenia niebiańeidiptU rarchii oraz Deesis - archetypu modlitewnego

Bizantyńskie dyptyki dały początek formularzom EMS nym zawierającym ciąg wezwań do Chrystusa i wszystkich | świętych. Modlitwy te, jak twierdzi E. Kantorowie^ wszechniły się na Zachodzie za sprawą Anglii i Irlandii, j|H| litanie do świętych zawierające od 250 do 300 imifllijl^^^H się już na przełomie VII i VIII w. Stąd, w połowie VIIl4Nfek cia, dotarły do Galii i na resztę kontynentu, przy Rzymu dopiero ok. r. 800. Tradycyjny porządek wezwań otwierały imiona Maryi, archaniołów, Jana Cbrwij cielą, Piotra, Pawła i pozostałych apostołów, opalłUfl^H dlitwą „intercede pro nobis”. Innym rodzajem liturfkujB aklamacji były tzw. laudes regiae śpiewane podczas koronom cesarzy i królów oraz w czasie największych świąt koścśds nych. Tradycyjny porządek laudes umieszczał imiona wBM| ców po imionach Chrystusa, Bogarodzicy, archaniołów i I# Jana Chrzciciela. Najstarsze formularze pojawiły się W Etirol pie w przeciągu VIII wieku⁵³. Już w końcu tego stulecia iniiÓi na Maryi i Jana Chrzciciela otwierają listę świętych orędow* ników w jednym z oficjów Alkuina⁵⁴.

⁶²    P. Evdokimow, Prawosławie, przeł. J. Klinger. Warszawa 1964, a. 284» 285; zob. także R. Mazurkiewicz. Liturgia Deesis, .Wiadomości Polskie** Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 1986, nr 3/4.

⁶³    E. Kantorowicz, luories and Litanies, ». 66. - Bogatą literatur* temat litanijnych źródeł i paraleli Deesis podaje również C. “winłiuL^ La mosaiąue de la porte royale d Sainte-Sophie tie ^rtanfmnpli h fa A nie de tous les Saints, „Byzantion” 9 (1934), s. 62-54.

⁶⁴    Zob. Alcuinus, Officia per ferias, PL 101, 590: „Orst pro m* virgo Maria mater Salvatoris, et sanctus Joannas Baptiata prascuraor

ni, et omnes sancti apostoli Domini nos tri Jazu Christi, Petrus at Paulu* •