8. Nadzór - Dzieci z FAS mają trudności w rozwoju poznawczym, zachowują się bardzo naiwnie w codziennych sytuacjach. Żeby można było rozwijać u nich nawyki właściwego zachowania, wymagają stałego (nieustannego) nadzoru. Trzeba ich pilnować jak dużo młodsze dziecko.
Kiedy jakaś sytuacja staje się irytująca, a zwykła (dotychczasowa) interwencja nie przynosi skutku, wtedy trzeba zaprzestać działania, obserwować, uważnie słuchać aby zorientować się, na czym polega problem. Trzeba po prostu zastanowić się co sprawia trudność? - co mogłoby pomóc?
CZYNNIKI ROZWOJU PSYCHICZNEGO
Czy rozwój psychiczny człowieka zależny jest od dziedziczności, czy od wpływów środowiska? Jest to jedno z podstawowych problemów psychologii rozwojowej, dyskutowanych niemal od początków jej istnienia jako osobnej dyscypliny psychologii.
Obecnie sensowne jest nie tyle pytanie o rozstrzygającą rolę jednego czynnika, ile raczej o wzajemne interakcje pomiędzy wyróżnionymi czynnikami.
Wyróżnić można dwa kierunki zmian w dyskusjach na temat czynników rozwoju. Poglądy uczonych ewoluowały:
- od koncepcji jednoczynnikowych poprzez dwuczynnikowe do wieloczynnikowych;
— od pytania: jaki czynnik warunkuje rozwój (a jeśli jest ich więcej, to jaki czynnik oddziałuje w sposób dominujący na zmiany rozwojowe) do pytania — o wzajemne związki między różnymi czynnikami, o ich interakcje, o to jak współdziałają w kolejnych stadiach rozwoju ontogenetycznego.
Udzielenie odpowiedzi na postawione pytania jest częściowo możliwe w oparciu o informacje zamieszczone w wykładzie poprzednim, dotyczącym mechanizmów rozwoju psychospołecznego człowieka.
Wyróżnia się trzy zasadnicze stanowiska odnoszące się do powyższych kwestii:
• Biologistyczne - uznające dominującą rolę dziedziczności i czynników biologicznych w rozwoju psychicznym.
• Socjologia tyczne (ekologiczne) - zakładające istotny, kształtujący wpływ środowiska społecznego na przebieg i rezultaty procesów rozwoju.
• Interakcjonistyczne - zakładające współdziałanie czynników obu grup w wyznaczaniu (lub warunkowaniu) procesów i rezultatów rozwoju psychicznego jednostki.
KONCEPCJE JEDNOCZYNNIKOWE
Koncepcje te były typowe dla wcześniejszych prób wyjaśniania przyczyn zmian rozwojowych. W ich ramach wyróżnia się dwa kierunki poszukiwań:
> NATYWIZM (BIOLOGIZM) (pod koniec XIX i w pierwszych dziesiątkach XX wieku), przedstawicielem jest np. A. Binet.
Podstawowe założenia koncepcji:
- Najważniejszą rolę w rozwoju odgrywają czynniki dziedziczne, wrodzone, z którymi dziecko przychodzi na świat i które ujawniają się stopniowo w miarę dojrzewania organizmu.
- Rodzi się ono z gotowym wyposażeniem psychicznym w postaci odziedziczonych dyspozycji, własności i zdolności psychicznych.