DSC
36 resize

zakresie różnych funkcji np. Intcrnlizncji). (4) Zasada samoregulaeji (chroni przed nadmiarem bod że Om i bodźcami stanowiącymi zagrożenie. (5) zasady optymalnej realizacji (utrzymanie integralności organizmu, nawet, gdy zasoby si\ zagrożone).

Gestii wy różnił cztery ogólne etapy w rozwoju. (I) (do 2 roku życia); (2) (od 2 do 5); (3) (od 5 do 12); (4) (od 12 do 20-24). Każdy rok charakteryzował oddzielnie, zaznaczając radykalne zmiany w funkcjonowaniu organizmu, w stosunku do świata i samego siebie. Ciesell był prekursorem podejścia studialnego w rozumieniu procesu rozwoju.

Ciesell wniósł bardzo duży wkład w rozwój metodologii i procedury badań nad dziećmi. Kładł nacisk na nawiązanie dobrego kontaktu z. dzieckiem i jego matką (zdobycie także jej zaufania).

Pro w adzil obserwacje dzieci i ich matek (często w kontekście diady matka-dziecko); korzystał z informacji od rodziców: testował zachowani dzieci; prowadził badania na bliźniętach; rejestrował obserwowane fakty za pomocą techniki filmowej.

Teoretyczny wkład Gesella w psychologię rozwojową jest znacznie mniejszy (zarzuca mu się wiele sprzeczności i niekonsekwencji), za to akcentuje się wkład metodologiczny i diagnostyczny.

■    John B. Watson (1878-1950). Pomimo tego, że nie był psychologiem rozwojowym, jego idee by ły ważne dla tej dziedziny psychologii. Przyczyniły się do uściślenia metod badania oraz zwrócenia uwagi na to. że czynnikiem determinującym zachowanie człowieka są warunki zewnętrzne i doświadczenie będące efektem uczenia się; ty powe dla człowieka formy zachowania są wyuczone a nie odziedziczone. Przeciwstawiał się metodom subiektywnym, psychologii introspekcyjnej, a domagał się wprowadzenia metod obiektywnych. Stanowisko Watsona wpisuje się w debatę: natura czy wychowanie (por. wykład nt. Czynników rozwoju). Twierdził, że nie istnieją wrodzone zdolności czy cechy osobowości, a dziecko jest wyłącznie produktem nauczania i środowiska (podkreślał znaczenie środow iska już w okresie prenatalnym): uczenie się traktował jako podstawowy mechanizm rozwoju. Podkreślał potrzebę prowadzenia badań (metodami ekspery mentalnymi) nad niemowlętami i małymi dziećmi w celu poznania pierwszych etapów warunkowania.

■    Zygmunt Freud (1859-1939). Autriacki psychiatra i neurolog. Sformułował stadialną teorię rozwoju psy choseksualnego, która w zasadzie jest teorią rozwoju osobowości. Jej podstawę stanowiły wspomnienia z dzieciństwa samego Freuda jak i jego pacjentów. Zakładał, że dzieciństwo jest podstawowym okresem życia, w którym występują pomyślne jak i niepomyślne właściwości osobowości. To. czego dziecko nauczy się w dzieciństw ie, w dużym stopniu determinuje jego dalsze życie. Ważne jest zarówno zachowanie samych rodziców jak i miejsce dziecka wśród rodzeństwa.

I reud zakładał, że każde dziecko rodzi się z określony m zasobem przyjemności seksualnej. W toku rozwoju energia przenoszona jest w sposób biologiczny do wy brany ch części ciała, są to sfery erogenne.

Rozwój psychoseksualny człowieka przebiega w pięciu fazach:

Faza oralna (do 18 miesiąca). F.nergia libidynalna umiejscowiona jest w jamie ustnej.

1.