DSC
71 resize

przejawiają się w różnych dziedzinach aktywności człowieka. W procesie różnicowania jednostka przechodzi od ogólnej aktywności całego organizmu do specyficznych reakcji na określone rodzaje bodźców oraz wytwarza schematy (wzorce) czynności. Z kolei w procesie Integracji owe schematy są coraz silniej wzajemnie skoordynowane, tworząc nowe zespoły czynności umożliwiające działanie riożone, które pozwala człowiekowi aktywnie przystosowywać się do środowiska i inicjować w nim zmiany. Czyli rozwój psychiczny człowieka przebiega od czynności ogólnych do specyficznych, które z kolei scalają się w czynności jeszcze bardziej zorganizowane. Jako przykład może posłużyć aktywność ruchowa, która najpierw ma charakter globalny i niezorganizowany, zaś z biegiem czasu dziecko uczy się wykonywać czynności, które są celowe, złożone i precyzyjne. Podobnie rozwija się mowa. od wypowiedzi jednowyrazowej po złożone i skomplikowane zdania i wypowiedzi.

ROZWÓJ PSYCHICZNY JAKO PROCES WYPEŁNIANIA ZADAŃ ŻYCIOWYCH

Zasady rozwoju indywidualnego w toku życia można ujmować także od strony osiągnięć rozwojowych, jakich społeczeństwo oczekuje od jednostki w danym okresie rozwojowym oraz celów, które człowiek od urodzenia realizuje w sposób mniej lub bardziej świadomy i skuteczny. Jako przykład może służyć koncepcja Roberta Havighursta (oparta na warunkach społeczno-kulturowych Stanów Zjednoczonych), lecz dostatecznie rozwinięta i kompletna, by służyć za podstawę do refleksji nad zasadami i prawidłowościami rozwoju.

Obejmuje ona cały bieg życia ludzkiego. Zgodnie z ideą zadań rozwojowych Havighursta, człowiek przechodzi od jednego stadium do następnego, rozwiązując problemy typowe dla danego okresu.

Zadania rozwojowe to pewne postawy, umiejętności i wiedza, jaką jednostka powinna nabyć w danym momencie życia. Zdaniem autora powodzenie w rozwiązaniu zadania wiąże się z tzw. momentem wyuczalności, zgodnie z którym realizacja zadania może się zakończyć powodzeniem, gdy jest ono rozwiązane we właściwym momencie.

Pomyślne rozwiązanie prowadzi do zadowolenia oraz sukcesu przy podejmowaniu zadań późniejszych, natomiast niepowodzenie czyni jednostkę nieszczęśliwą, nie aprobowaną przez otoczenie i powoduje trudności w zakresie realizacji kolejnych zadań, Padania rozwojowe mają trzy źródła: są warunkowane procesem biologicznego dojrzewania organizmu, naciskami kulturowymi oraz indywidualnymi aspiracjami/ wartościami.

Tabela 1. Zadania rozwojowe w ciągu życia wg Havighursta (za: M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, 19%, Łl, s.69)

Stadium	Zadania rozwojowe
Niemowlęctwo i wczesne dzieciństwo	-    Uczenie się chodzenia -    Uczenie się przyjmowania stałego pokarmu -    Uczenie się mówienia -    Uczenie się kontroli nad wydalaniem -    Uczenie się różnic płci i skromności seksualnej -    Tworzenie pojęć i uczenie się mowy do opisu rzeczywistości społecznej i fizycznej -    Nabywanie gotowości do czytania
Średnie dzieciństwo	-    Uczenie się sprawności fizycznych potrzebnych w codziennych zabawach -    Wytwarzanie zdrowych postaw wobec samego siebie i wzrastającego organizmu -    Uczenie się przebywania z rówieśnikami -    Uczenie się właściwych ról męskich/ kobiecych -    Rozwijanie podstawowych umiejętności czytania, pisania i liczenia -    Rozwijanie pojęć potocznych przydatnych w życiu codziennym -    Rozwijanie świadomości, moralności i skali wartości