• Rozwija się zakres rozumienia reguł
o Rozpoczęcie tworzenia własnych reguł
o Uczestniczą w grach o strukturze fabularnej z podziałem na wyraziste role
o Niebezpieczeństwo wiąże się z narażaniem dziecka na gry, w których dominuje przemoc — może to prowadzić do zaburzeń rozwoju emocjonalnego 1 społecznego.
b) Poznawcze i emocjonalne aspekty rozwoju sprawstwa i zaradności
• Rozwój samodzielności
o Traktowanie siebie jako sprawcy różnych działań o Czasem nawet biorą udział w poprawie ekonomicznej sytuacji gospodarstwa domowego (raczej na wsiach, rzadko w dużych miastach)
• Przekonanie o własnej skuteczności
o Zależy od kręgów kulturowych
o Skłania się ku realizmowi (np. porzucenie wiary w to, że marzenia się spełniają)
o Na przełomie 11 i 12 roku następuje gwałtowny spadek zaufania do siebie i własnych możliwości 4. Zmiany w doświadczeniach społecznych
a) Rozwój społecznych relacji z innymi
• Wzrost znaczenia relacji rówieśniczych
• Akomodacja poprzez tworzenie kategorii autorytetów (policjant, nauczyciel, zamiast konkretnych osobistych opiekunów)
b) Rola grupy rówieśniczej
• Stopniowy wzrost znaczenia rówieśników (aż do całkowitej dominacji w okresie dorastania)
• Ćwiczenie ról społecznych (otoczenie jest źródłem nagród i kar)
c) Kontakty z rówieśnikami a rozwój emocjonalno-społeczny
• Dook. lOrż rozwijają się przyjaźnie jednopłdowe, które są przygotowaniem do późniejszych związków intymnych. Nieposiadanie przez dziecko w tym wieku przyjaciela jest źródłem cierpienia i obniżonej samooceny. Przyjaźnie dwu płciowe nie są dobrze widziane.
• Dopiero pod koniec okresu późnego dzieciństwa dzieci dostrzegają możliwość zaprzyjaźnienia się z osobą przeciwnej płci
dj Znaczenie akceptacji ze strony rówieśników
• Jest niezwykle ważne
• Wiąże się z osiągnięciami dziecka 5. Rozwój osobowości
a) Kształtowanie się własnej podmiotowości - integracja wiedzy o sobie z różnych punktów widzenia.
b) Rozwój mechanizmów regulacyjnych
• Coraz większa świadomość stanów emocjonalnych (samokontrola)
• Wzrost znaczenia satysfakcji z pracy albo zachowania, zazdrość