DSC26

m 10. Oligopol

Podejmując decyzję, finna A wie, że jej udział w sprzedaży będzie minimalizowany przez decyzję firmy B. Na wybór oi firma B odpowie decyzją b\, bo daje ona firmie A udział w sprzedaży 45%, a hi i ój dają 50 i 70%. Na wybór oj firma B odpowie decyzją b\. a na decyzję oj decyzją b\. Dlatego firma A dla każdej swojej decyzji określa minimalny udział w sprzedaży. Minimalne udziały osiągane w wyniku poszczególnych decyzji firmy A w tabeli 10.7 zaznaczono pogrubioną czcionką. Firmie A pozostaje wybrać decyzję dającą największy udział (zaznaczony pogrubioną kursywą) spośród udziałów minimalnych, osiąganych w wyniku poszczególnych decyzji. Wybiera więc maksymalny z minimalnych udziałów osiąganych przy poszczególnych decyzjach, co nazywa się zasadą maksimlnu w wyborze decyzji przez firmę, której wypłaty są analizowane (tutaj firmę A). Decyzją dominującą firmy A jest decyzja a\.

Tabela 10.7. Udziały firmy A w sprzedaży duopolu {%) - decyzja firmy A i zasada maksimum

	Cena B
	niska (60	średnia (bij	wysoka (ftj)
Niska (d|)	45	50	70
Średnia (o-)	30	• 55	60
Wysoka (oj)	15	■ 25	35

Podejmując decyzję, firma B wybiera maksymalny udział w sprzedaży, bo do niego będzie dążyła firma .4. Maksymalne udziały w sprzedaży firmy A w wyniku poszczególnych decyzji firmy B zaznaczono w tabeli 10.8 pogrubioną czcionką.

Tabela 10.8. Udziały firmy B w sprzedaży duopolu [%] - decyzja firmy B i zasada minimaksu

Cena A	Cena B
	niska (bi)	średnia (bi)	wysoka (bj)
Niska (di)	45	50	70
Średnia (03)	30	55	60
Wysoka (oj)	15	25	35

Firma B podejmuje decyzję b_t, bo wówczas maksymalny udział w sprzedaży firmy A (zaznaczony pogrubioną kursywą w tabeli 10.8) jest mniejszy niż w wyniku innych decyzji. Decydując, firma B (ogólnie firma minimalizująca wypłaty konkurenta) kieruje się zasadą minimaksu, ponieważ wybiera minimalny z maksymalnych udziałów firmy A spowodowanych swoimi decyzjami. Decyzją dominującą jest b_u Obaj gracze mogą podjąć decyzje dominujące a\b\.

co wpłynie na ukształtowanie równowagi ogólnej. Absolutna sprzeczność interesów w zakresie udziałów obydwu firm w sprzedaży blokuje wszelkie możliwo-jci zawarcia zmowy.

W grze o sumie zerowej gracze zawsze mają decyzje dominujące i dlatego zostanie ustalona równowaga ogólna. Gra lego typu nie nadaje się jednak do analizy zysków, przychodów ze sprzedaży i większości zmiennych wyrażonych w jednostkach bezwzględnych, stąd jej przydatność do analizy równowagi oli-gppolu jest ograniczona. Im więcej oligopolistów, tym bardziej złożona staje się analiza za pomocą teorii gier.

10.4. Oltgopol z przywództwem

Oligopol z przywództwem (inaczej oligopo! z przedsiębiorstwem dominującym) to rynek zaopatrywany głównie przez jednego dostawcę (jego udział rynkowy wynosi 30 - 50%), a konkurenci mają relatywnie małe udziały w rynku (do 10%). Oligopol zdominowany łączy cechy oligopolu i monopolu z przewagą lego ostatniego. Dostawca dominujący na Tynku zachowuje się jak monopolista. Ma przywództwo cenowe, czyli ustala wielkość popytu na swój produkt i ustala cenę, po której on i konkurenci będą sprzedawać.

Rysunek 10.2. Równowaga oligopolu zdominowanego

.Oligopoliści zgadzają się na naśladownictwo cenowe, ponieważ dominujący dostawca ma znaczny udział w sprzedaży branży, co daje mu korzyści skali produkcji lub świadczenia usług. Konkurencja cenowa jest niemożliwa, jeśli przemysł cechuje się dużymi korzyściami skali działania. Sytuację tę zilustrowano na rysunku 10.2.