DSC43 (6)

Znieczulenia

Niewskazane jest nieuzasadnione pogłębienie uspokojenia, ponieważ przedawkowanie może być dla pacjenta na tyle nieprzyjemne, że wywołuje odwrotny od zamierzonego skutek w postaci zniechęcenia do poddawania się dalszym zabiegom. Pacjent może czuć nudności, poty, niepokój, ból głowy, szum w uszach, mieć koszmary. Mogą również wystąpić wymioty. Niewielkie pogłębienie uspokojenia, o czym należy pamiętać, następuje samoczynnie. Początkowo, po bardzo szybkim wzroście stężenia podtlenku azotu we krwi i w mózgu, wzrost ten zwalnia się znacznie, aby zatrzymać się po 10-15 minutach, po osiągnięciu maksymalnego stężenia. Dlatego też po tym czasie należy zawsze zmniejszyć jego zawartość w mieszance oddechowej o 5-10%.

Nie ma ograniczeń co do długości zabiegu. Lżejsze zabiegi można wykonać bez znieczulenia. W czasie wykonywania znieczulenia lub innych zabiegów pacjent może sygnalizować odczucie bólu, jednak N2O wywołuje amnezję i pacjent pamiętać będzie tylko treść marzeń sennych. Zabieg kończy się podaniem czystego tlenu przez około 5 minut. Szybka eliminacja podtlenku azotu powoduje, że zostaje on całkowicie usunięty z organizmu po 20 min od momentu zaprzestania podawania (Coplans and Green 1983, Hallonsten 1987). Z tego też względu nie ma szczególnych wskazań dla pacjenta po zakończeniu zabiegu, ale dla pewności prowadzenie pojazdów mechanicznych dopuszcza się po odczekaniu dodatkowo 10 minut - w sumie 30 minut (Coplans, Green 1983, Hallonsten 1987). Podawanie N2O można zakończyć dużo wcześniej, np. już po wykonaniu znieczulenia miejscowego, po opracowaniu ubytku lub w czasie wykonywania wypełnienia.

zależnie od indywidualnej wrażliwości pacjenta na wykonywane czynności. Dzięki temu można skrócić czas trwania zabiegu oraz powrotu pacjenta do pełnej sprawności.

Objawy obiektywne uspokojenia wziewnego:

-    pacjent jest świadomy, odprężony i zgodny,

-    tętno, ciśnienie krwi, oddychanie, kolor skóry, źrenice w normie,

-    częstość zamykania powiek zmniejszona,

-    odruchy obronne (zwłaszcza kaszlowy) zachowane,

-    odruch wymiotny osłabiony,

-    otwarcie ust na życzenie,

-    kontakt słowny zachowany, odpowiedzi mogą być spóźnione,

-    opóźniona lub nieobecna reakcja na ból,

-    zmniejszenie ruchliwości zwłaszcza zauważalne u małych dzieci (Coplans and Green 1983, Roberts, Rosenbaum 1991).

Zalety uspokojenia wziewnego są następujące:

-    likwiduje strach i stres spowodowany leczeniem,

■ - powoduje częściową amnezję,

. - działa znieczulająco,

S _ pacjent zachowuje świadomość,

.: - osłabia odruch wymiotny .nie działając na odruch kaszlowy,

-    nie wymaga intubacji oraz dostę-pu do naczynia,

_- nie powoduje depresji ośrodka

oddechowego

-    pacjent może być zaliczony do I lub II gr. wg ASA, czyli może mieć nieznacznie zaznaczoną chorobę układową,

-    działa szybko i również szybko daje się zakończyć; powrót pacjenta do pełnej świadomości trwa ok. 5 min (podawanie 100% tlenu),

-    umożliwia przedłużenie czasu trwania wizyty,

-    pozwala na zmniejszenie dawki lub wyeliminowanie znieczulenia miejscowego,

-    może być bezpiecznie i łatwo stosowane przez lekarza stomato-

' loga samodzielnie,

-    można stosować wodę w czasie zabiegu,

skraca czas wizyty tracony uprzednio na przekonywanie i uspokajanie pacjenta,

-    urządzenie do podawania mieszanki gazów może służyć jednocześnie jako aparat do podawania czystego tlenu w razie nagłej potrzeby (Coplans and Green 1983, Roberts, Rosenbaum 1991).

Wady uspokojenia wziewnego są następujące:

-    zbyt słabe działanie analgetycz-ne,

-    w czasie zabiegu mogą wystąpić marzenia senne o treści erotycznej. Z tego względu konieczna jest obecność osoby trzeciej, ponieważ w krajach anglosaskich były przypadki oskarżeń kierowanych przez pacjentki przeciwko lekarzowi o czyny lubieżne lub gwałt,

-    wymaga zakupienia podtlenku azotu i tlenu oraz odpowiedniego urządzenia do podawania oraz usuwania wydychanych gazów,

- - podtlenek azotu znajduje się na liście środków farmaceutycznych z oznaczeniem Lz, dlatego też wymagane jest uzyskanie zezwolenia na zakup podtlenku azotu od Wojewódzkiego Konsultanta ds. Anestezjologii oraz Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Farmaceutycznego.

Uzyskanie zgody na zakup podtlenku azotu jest największą prze-

Stomatologia Współczesna; vol. 2, nr 6,1995