DSC15

•24    ELŻBIETA ORBCHWA-MALISZEW9KA

Najprostsze operacje bankowe dokonywane były już w starożytności, afe. wyspecjalizowane instytucje dokonujące tych operacji pojawiły się u schyłku feudalizmu. Za ojczyznę banków uważa się Włochy .

/Banki początkowo dokonywały jedynie operacji rozliczeniowych między swoimi klientami poprzez przenoszenie środków pieniężnych z jednego rachunku na drugi, przyjmowały także na przechowanie depozyty w postaci kruszców szlachetnych i monet, wystawiając kwity uprawniające właściciela do żądania zwrotu depozytu. Ponieważ bankierzy cieszyli się na ogół zaufaniem, przyjął się j zwyczaj posługiwania się kwitem depozytowym do dokonywania płatności.. Odstępowanie imiennych kwitów depozytowych odbywało się za pomocą piseją-nego indosu, upoważniającego kontrahenta do podjęcia depozytu, później zaczęto wystawiać karty depozytowe na okaziciela, dzięki czemu mogły się one stać substytutem pieniądza kruszcowego. Praktyka działania banków wykazpM wała, że zapasy depozytowych kruszców i monet wzrastają, ponieważ codzienni wpłaty przewyższają wypłaty. W związku z tym wystarczyło utrzymyS^^B w skarbcu pewną rezerwę kruszcu na pokrycie ewentualnej nadwyżki wypł^H nad wpłatami, natomiast pozostałą część kruszcu bankierzy zaczęli wypożyc^H pod zastaw weksli przedsiębiorcom, pobierając od tych operacji procent. Banl^B obok operacji pośredniczących i biernych zaczęły więc także prowadzić open^B cje czynne.

Kolejny etap rozwoju działalności kredytowej banków polegał na zhsk^H sowaniu przy pożyczkach zamiast kruszcu własnych kwitów dłużnj^H (banknotów), dających prawo do otrzymania określonej ilości kruszcu. Enutc^H wanie banknotów w zamian za weksle przedsiębiorstw było dla banków opei^H cją bardzo zyskowną. Skłaniało to niekiedy do emisji banknotów w rozmiarach I większych niż pozwalały na to posiadane rezerwy kruszcowe i prowadż^H w konsekwencji do niewypłacalności banków i bankructwa. W związku z tyńi władze państwowe zaczęły ograniczać swobodę emisji banknotów, w rezultacie nastąpiło skoncentrowanie tych operacji we wszystkich prawie krajach w jed* * nym banku — tak zwanym banku centralnym^-.

¹ Nazwa „bank” pochodzi z języka włoskiego (banco - stół, kontuar, który służył do przeprowadzania przede wszystkim operacji rozliczeniowych). Najstarszym bankiem jest Casa di San Giorgio w Genui.

\ Jako pierwsza dokonała reformy systemu pieniężnego Anglia, gdzie powołano w 1694 r. Bank Anglii. Zasady emisji banknotów zostały uregulowane przez odpowiednie akty prawne. Bilety tego Banku zostały uznane za prawny środek płatniczy, co oznaczało obowiązek przyjmowania ich przy regulacji wszystkich płutności na równi zpwg niądzem kruszcowym.**Przepisy prawne określały, jaki powinien być stopień poktyetft banknotów rezerwami kruszcowymi (do momentu wprowadzenia pieniądza papierowego