180 ANDRZEJ H. JASIŃSKI. KAZIMIERZ MEREPYK
rola. jaką w procesie innowacyjnym odgrywają odczuwane potrzeby społeczne. Zostało to ujęte w formie liniowego modelu innowacji „ciągnionej” przez rynek. co obrazuje rys. I l.4b. Zgodnie z tym modelem innowacje techniczne powstają jako rezultat dostrzeżonych i zazwyczaj przejrzyście wyartykułowanych potrzeb społecznych, czego dobrym przykładem był radar.
Rys. 11.4. Tradycyjne modele procesu innowacyjnego: a) model innowacji ..pchanej" przez naukę: b) model innowacji „ciągnionej" przez rynek
a)
b)
Potrzeba |
Prace | |||||
rynkowa |
—» |
rozwojowe |
—► |
Wdrożenie |
Sprzedaż |
Zastosowanie tego modelu stawiało przed przedsiębiorstwami wiele pytań: kto potrzebuje prac badawczo-rozwojowych (B+R), a w szczególności kto potrzebuje badań podstawowych? I dalej: jeśli pomysły innowacyjne przede wszystkim przepływają swobodnie z rynku, to może dla transformacji ich w nowe produkty i procesy niezbędny jest jedynie ograniczony potencjał prac rozwojowych? Był to krótkowzroczny i nierozważny punkt widzenia w sytuacji, kiedy - np. pod wpływem poważnych zmian na rynku lub pojawienia się nowych. ważnych możliwości technologicznych - firma mogła sama znaleźć się na pozycji uniemożliwiającej właściwą reakcję.
Przedsiębiorstwa stosujące takie podejście muszą liczyć się z ryzykiem popadnięcia w sferę drobnych, przyrostowych innowacji w już istniejących obszarach jako rezultat wdrażania rozwiązań tylko dla /uspokajania stopniowo zmieniających się potrzeb użytkowników. Ponadto model ten generalnie zakłada tradycyjną „reaktywną" rolę użytkownika, nur/ucnjąc po prostu potrzebę bacznej obserwacji rynku dla stworzenia zestawu zmodyfikowanych projektów.