24
1. Wstęp
swojego twórcy""''’. W 1930 r. w „Gazecie Warszawskiej" ukazał się artykuł. 11 rym występuje pojęcie „kult jęda06tki,,**i
Pojęcia „kult Piłsudskiego" t „legenda Piłsudskiego" używane były 8 turze naukowej Polskiej RzeczypospoIitej Ludowej (PRL), ale tc/ oickiaw w następnych latach po przełomie 1989 r., dla dyskredytacji Marszalka i rającej go grupy polityczno-idct^kigiczncj*'. Pojęcie kultu jest przeważnie ja do charakteryzowania narastającej propagandy ołxvu Piłsudskiego, i zwiększającej sic popularności Marszałka. Dotyczy to np. Tomasza mi który tak właśnie opisuje Polską Organizację Wojskową (POW) w okresie I i ny światowej"-’ oraz Andrzeja Garlickiego, który używa pojęcia kultu dla akt rakteryzowania rosnącej czci piłsudczyków dla Piłsudskiego podczas I IflH światowej i po przewriKie majowym"'.
Olśniewająca biografia i częściowo sprzeczna, niekonsekwentna działalność polityczna sprawiły, że Piłsudski, będąc bodaj najbardziej kontrowersyjną posu-cią spośród polskich osobistości i mężów stanu XX w., stał się najczęstszym M matem prac naukowych i popularno-naukowych. Istnieją tylko „dwa sposoby pisania o nim: pro lub contra. Wyrażanie szacunku dla jego historycznych om gnięć bez popadania w bezkrytyczny heroizm, wydaje się tak samo trudne jak bezpardonowe odsłanianie jego błędów i słabości z jednoczesnym odpowiednim uwzględnieniem jego rzeczywistej wielkości i zasług'"*1.
Jak dotąd najobszerniejsza, ale niepełna bibliografia'*' wymienia ponad 2 ty*, tytułów, które są albo bezpośrednią biografią łub szkicem biograficznym Piłsudskiego, albo zawierają przeglądowe przedstawienie jego postaci i działalności. Mimo to niektóre aspekty życia Marszałka pozostają w tych analizach otwarte. Brakuje nic tylko nowoczesnej biografii, spełniającej współczesne wymagania biografistyki, ale także choćby głębszych badań na temat osobistego stosunku Piłsudskiego do mniejszości narodowych (np. Żydów i Niemców), pogłębionych badań nad tym, co wpłynęło na jego idee socjalistyczne i ich strukturę, nic został również dotąd ostatecznie wyjaśniony jego stosunek do religii.
W jGmcii WtenaMtii’ ( XII 1928.
* ń>f .(>wru W,<r v/.i»»fcł ” 22 III 1930. 20 IX 1931 i w tymże piśmie przemówienie nmIM JaMiMoOTfcicfn t2 III 19321 Zch też .Gazet* Warszawska” 19 111 1932, 20 VIII 1933; .Wfcnumti IMmmA HMigaji* 38 X tW.
I HE umówienie MM barfaś w HE |,2.
■ ■ ąąjaL mw, i #t, 91,
Ommśt. i 142 ta nnąidi; -4 1 w Ann wbei tfen tu KanAuK m jEh mm
MMiAkiilMDfMą lagMunaMlpM, iAm tnaśna feiMMaw Mena*IhH| aa MAIba ■■ efeeaan ta mś9 1841 4M8mk 4ta gtAwwflMioM AmMmAmw mmm HjHj EENl
<Jm* 488tr iMMM4wwt EwAckaiiiMhpiąg takatt mrkMdM# OMfc awj HKjMBfSH