DSC05 (2)

>-vch kiedy znajdujemy się w r.:ebrzpio-mina nam ° ^nnS ^^bic. Grzech nic jest przed- wszystkim cz ństwio ⁷¹'¹ ^i\\-ko Bogu. lecz grzechom przeciwko nam Sij-

mym

I R.ni-jja na g^ech zależy od szczególnego pojęcia i doświad-c /AVaiv.cchiu W postawie autorytatywnej uznanie czyjegoś

l» rzccl    n a pa wa przerażeniem, bowiem zgrzeszyć znaczy tyle,

cv. okazać nieposłuszeństwo potężnym autorytetom, które karz^ grzesznika. Klęski moralne stanowią więc liczne akty buntu, kt,;)!v można odpokutować tylko w nowej fali poddania sic. Reakcją na poczucie winy jest świadomość zepsucia i bezsilności, całkowitego zdania się na laskę autorytetu i wzbudzenia nadziei _n:, przebaczenie. Skrucha taka rodzi nastrój lęku i drżenia.

ś/

W rezultacie skruchy grzesznik, oddawszy się nastrojowi zepsucia. czuje się moralnie osłabiony, wypełniony nienawiścią —_r_——.vk;crvi—v/l.Lv: rrr^rTt 1 u.r 1 ‘g(y.\ton 1 jy jest d J p011 jv\ 11 egu ’

grzechu, kiedy tylko skończy samobiczowanie. Reakcja ta ma mniej skrajny charakter, kiedy religia ofiaruje grzesznikowi możność rytualnej pokuły lub pociechę kapłana, który może odpuścić mu winę. Ale za to złagodzenie bólu winy człowiek płaci swą zależnością od tych, którzy mają przywilej udzielania rozgrzeszenia.

\* humanistycznych nurtach religii znajdujemy całkowicie inną reakcję na grzech. Ponieważ brak im ducha nienawiści i nietolerancji, który jako kompensacja, poddania się zawsze występuję w systemach autorytatywnych, religie humdriist ne o właściwą człowiekowi skłonność do gwałcenia norm ^/X'^!a zrozumieniem i miłością, a nie z pogardą. Reakcja na *^su dom.osć wmy nie jest tu nienawiść do siebie samego, lecz aktywny bodziec do poprawy. Niektórzy mistycy chrześcijańscy 1 /\ cl o o scy uważali nawet, żc grzech jest warunkiem osiągnię-^c*^{u cn}°^lX- l c/ą1i oni, że tylko wtedy, gdy grzeszymy i reagujemy na gtzecli nic obawą, lecz troską o nasze zbawienie, możc-_w^>.*!^aV^Słę    ludzcy. W ich myśleniu, skoncentrowanym

ż_v!-i ' !^{maCji si,}#y Powieka, jego podobieństwa do Boga. przc-

)7n-    ^{laJasci smu}tku, świadomość grzechu oznacza

bczsiinośtP^u ^^,sily⁽ h możliwości, a nie jest doświadczeniem

182