DSC`51

bar-dzo często tak mię dzieje. Z analizy protlenu wynika, np. *e bada. ^nia pomiuuy nieć zasięg ogólnopolski, ale ze względu na krótki okres przeznaczony na lob realizację ogranicza się je do jednego miasta Itp.

3.2« Wybór i uzasadnienie hipotez badawczych

Pojęcie hipotezy nie jest jednoznaczne. V logice przez hipotezę rozumie sięt 1. Zdanie nie poddane wystarczającemu sprawdzeniu, przyjęte prowizorycznie, 2. Zdanie empiryczne, zawierające przynajmniej Jeden termin nieobeerweoyjuy, czyli teoretyczny. 3« KaZrte zdanie empiryczne nie będące spostrzeżeniowy.

JDla dalszych rozważań wystarczająoa będzie następująoa definicja hipotezy: Jest to propozycja twierdzenia naukowego. A więc hipoteza nie jest ani pytaniem, ani teł równoważni ki en pytania. Jest raczej odpowiedzią /propozycją odpowiedzi/ na pytania zawarte w problematyce badawczej • Dlatego hipoteza nie może być sformułowana w formie pytania. Hipotezy wyznaczają zakres poszukiwań odpowiedzi na pytania, ukazują teoretyczne przesłanki wyjaśnień, określają "obszar niewiedzy" badacza.

źródła hipotez mogą być różnorodne. Najczęściej są to: 1/ wyniki teoretycznych rozważań, 2/ dotychczasowe badania z tego zakresu,

3/ Inwencja twórcza 1 pomysłowość badacza. V kierunku metodologicznym zwanym hipotetyzmem mówi się wręcz, że nie Jest ważne, skąd się wzięła hipoteza - ważne Jest, Jak sprawdza się jej prawdziwość.

Pominę te szczegółowe podziały i analizy poszczególnych, rodzajów hipotez. Hipotezy umieszczone w prawidłowo sformułowanej problematyce badawczej powinny (spełniać następujące wymogi:

✓    J    •    •• -----* " "    -    - •    '    ^

1/ Odnosić się Jednoznacznie do tej problematyki, tzn. dostarczać propozycji odpowiedzi na pytania wynikające z problemu. Nie Jest to, wbrew pozorom, wymóg banalny. Często, zwłaszcza u początkujących badaczy, hipoteza tylko na pozór wiąże się z tematem tadań.

2/*Posiadać uzasadnienie. Prawdą Jest, że badacz nie musi wyjaśniać, skąd wziął hipotezy. Ale zawsze musi wyjaśniać, dlaczego taką hipotezę 1 w takiej formie przyjął. Uzasadnienie jest najczęściej odwołaniem się do wiedzy teoretycznej lub empirycznej z zakresu danej problematyki. Często wystarczającym uzasadnieniem hipotezy jest podanie jej źródła /np. wyniki innych badań z tego zakresu/.

3/ Podawać warunki eprawdzalności, tzn. określać przy zajściu j \ ¹ ' kich zjawisk /albo określonego ich natężenia/ hipotezę można uznać

za a pi talan próba'

V

na wy form /■ial złom kler siou j znać

raa/fcj Pi' len;.

i »ą ¹ oze sen

| sf c dis

p

n

1

x

i

^k • i

22