DSCe95

NEUROPSYCHOLOGIA

istotnych problemów z pamięcią. Nadal utrzymywały się u niego lekkie trudności ze znajdowaniem słów.

Aby sprawdzić, czy nastąpiła jakakolwiek poprawa funkcji poznawczych, zastosowano, jeśli było to możliwe, równoważne wersje używanych poprzednio testów.

Skala Pamięci Wechslera (WMS, wersja 2). Chociaż iloraz pamięci YQ wzrósł ze 122 do 132 punktów dzięki niewielkiej poprawie wyników w kilku podtestach, YQ nadal nie przejawiał zdolności do uczenia się nowych czy trudnych par w podteście Uczenia się skojarzeń, w którym uzyskał 11 punktów (6,0; 6,1; 6,1). Wyniki w AVLT Reya umiarkowanie wzrosły, lecz nadal były znacznie poniżej poziomu osoby o jego zdolnościach przed-chorobowych.

Test Zapamiętywania 15 Wyrazów Reya (AVLT)

Usta A    Lista B

Próby    1    2    3    4    5    Odtwarzanie

Poprawne    5    7    7    10    11    5

Lista A Lista A Próby    Odtwarzanie    Rozpoznawanie

Poprawne    9    15

Złożona Figura Reya. Za kopię pacjent znowu otrzymał 34 punkty, lecz organizacja rysunku była słaba. Za reprodukcję z pamięci otrzymał jeszcze mniej punktów niż poprzednio, przy czym jego rysunek miał kilka cech opisywanych przy uszkodzeniach piatów czołowych (zob. Messerli i in., 1979). YQ nie mógł się oprzeć impulsywnej chęci dorysowania domku (być może wywołanej przez figurę Reya), który potem zamazał (ryc. 10.14).

Fluencja słowna wzrosła tylko minimalnie, od średniej 11 do średniej 12,3.

	stina (droga Milnei	7 ■
Próba I		7 8 9 10
Błędy 37	18 15 14 9 13	10 4 4 4
Próba 11	12 13 14 15 16	17 18 19 20
Błędy 7	3 3 1 2	5 3 11
Próba ■■ 21
Błędy 0

Wprawdzie tutaj również nastąpiła pewna poprawa, jednak przez długi czas po urazie u YO nadal utrzymywał się poważny problem niezdolności do uczenia się na błędach.

Rycina 10.14. Przypadek YQ. Dysfunkcja czołowa przy odtwarzaniu z pamięci Figury Reya

Podczas drugiego badania stało się też jasne, że YQ zupełnie nie zdaje sobie sprawy z charakteru i zakresu swoich deficytów lub uświadamia je sobie tylko w niewielkim stopniu.

Postscriptum. Podczas kontrolnego badania neurochirurgicznego przeprowadzonego dwa miesiące później, YQ powiedział, że bardzo chce przejść na emeryturę, ponieważ ma poczucie, że nie jest w stanic tak dobrze funkcjonować intelektualnie jak przed wypadkiem. Jego szef, niewątpliwie świadomy subtelnych, lecz wszechobecnych zmian spowodowanych przez uszkodzenie płata czołowego, poparł pomysł natychmiastowego przejścia YO na emeryturę. Pacjentowi jednak w dalszym ciągu bardzo zależało na uprawianiu skoków spadochronowych. Trudno zgadnąć, po co mu to w ogóle było.

Przypadek: QS

56-letni mężczyzna, praworęczny, dawniej doskonale funkcjonujący lekarz rodzinny, /ostał skierowany na badanie neuropsychologiczne z podejrzeniem choroby Alzheimera, z powodu trwających ponad rok powoli narastających trudności w pracy.

Początkowe objawy uważano za trudności pamięciowe. QS podał, że ku jego zdziwieniu nazwy powszechnie stosowanych leków przestały mieć dla niego jakiekolw iek znaczenie. Kiedy proszono go o przedłużenie recepty, okazywało się, że już nie rozpoznaje wielu specyfików. Niekiedy prosił pacjentów, żeby powiedzieli, jakie są wskazania poszczególnych leków, a kiedy mu mówili, stwierdzał, że taka podpowiedź wcale mu nic pomaga i że nadal nie wie, co to za lek. Robił notatki dotyczące zagadnień medycznych i specyficznych leków, aby sobie pomóc. Pacjenci zaczęli się skarżyć, że OS czasami sprawia ważenie ..zagubionego” i nic może podjąć decyzji.

Żona zauważyła u niego trudności trwające od co najmniej dwóch lat. Kiedy był za granicą, wydawało jej się, że gorzej sobie radzi z napiętym programem zajęć, wycofywał się, łatwo frustrował i zamykał się w sobie. Poświęcał więcej czasu na czytanie literatury fachowej niż kiedyś. Dawniej był dobrym mówcą, ale mowa weselna, jaką niedawno wygłosił, została odebrana jako zbyt prosta w stosunku do tego, co jest zwyczajowo przyjęte. Miał trudności z literowaniem lub budowaniem wyrazów podczas gry w scrabble. Żona dodała również, że chyba pogorszyła się jego zdolność logicznego myślenia, chociaż osobowość, orientacja w czasie i w bieżących wydarzeniach się nie zmieniły. Higiena osobista, dbałość o wygląd, prowadzenie samochodu i samodzielność w kontaktach społecznych pozostały w normie. Nie stwierdzono żadnych niezwykłych objawów medycznych.

W historii choroby, wywiadzie rodzinnym i przebiegu funkcjonowania w rolach społecznych nie było nic innego godnego uwagi. QS nigdy nie palił i wypijał najwyżej jeden kieliszek wina lub szklaneczkę whisky dziennie.

Początkowo skierowano go do neurologa, który nie stwierdził żadnych podstawowych nieprawidłowości neurologicznych czy ogólnych i następnie skierował pacjenta do psychiatry. Psychiatra nie zauważył żadnych formalnych zaburzeń psychicznych ani zaburzeń nastroju. ale stwierdził znacznego stopnia trudności językowe, zwłaszcza w zakresie doboru słów, przypominania ich sobie i używania, spowolnienie przetwarzania informacji, obniżenie zdolności organizacyjnych i zdolności abstrahowania. trudności z kodowaniem i odzyskiwaniem z pamięci informacji werbalnych, a także zubożenie odtwarzania z pamięci złożonych informacji wzrokowych. Psychiatra uznał, że ze względu na tak uogólnione deficyty najbardziej prawdopodobna jest diagnoza choroby Alzheimera i że badanie metodami neuro-obrazowania nie jest konieczne. Pacjent został skierowany do naszej pracowni na przesiewowe badanie neuropsychologiczne przed rozpoczęciem eksperymentalnej próby lekowej.

Badanie neuropsychologiczne. Pacjent był w kontakcie, współpracujący, zadbany, uprzej-