I’3.8. Obliczanie stosunku korelacyjnego opisującego silę związku między wykształceniem operatorek komputerów w pewnym ośrodku informatycznym a odsetkiem błędnic wpisanych dokumentów w ciągu miesiąca pracy (źródło: dane umowne):
Wykształcenie (x,) |
% dokumentów z. błędami (y,) |
", |
)’i | |||||
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 | |||
Niepełne średnic |
- |
2 |
2 |
2 |
1 |
_ |
7 |
2,29 |
Średnic ogólne |
4 |
5 |
5 |
2 |
- |
1 |
17 |
1,53 |
Średnic specjalne |
5 |
7 |
5 |
1 |
- |
1 |
19 |
1.32 |
Niepełne wyższe |
3 |
2 |
1 |
- |
1 |
1 |
8 |
1.63 |
u, |
12 |
16 |
13 |
5 |
2 |
3 |
51 |
X |
A. Obliczamy parametry rozkładu brzegowego cechy ilościowej }', czyli odsetka dokumentów z błędami.
80
= 1,57; Ąy) =
5T =1,36
n 51 1 n
11. Obliczamy odchylenie standardowe ze średnich rozkładów warunkowych odsctkti dokumentów z błędami (podane w tablicy poprzedniej), ważąc je liczcbnościami rozkładu brzegowego wykształcenia («,).
v, |
", |
v/), |
v,n, |
0 |
12 |
0 |
0 |
i |
16 |
16 |
16 |
2 |
13 |
26 |
52 |
3 |
5 |
15 |
45 |
4 |
2 |
8 |
32 |
5 |
3 |
15 |
75 |
I |
51 |
80 |
220 |
", |
}’i-y |
OW7)2 |
Oj-J7)2"/ | |
2,29 |
7 |
0,72 |
0,5184 |
3,6288 |
1,53 |
17 |
-0,04 |
0,0016 |
0.0272 |
1,32 |
19 |
-0,25 |
0.0625 |
1,1875 |
1.63 |
8 |
0.06 |
0.0036 |
0.0288 |
Z |
51 |
X |
X |
4.8723 |
•'<k/) = 1 |
Z (kr i |
-r)2", « \ |
4,8723 --= 0,31 51 |
C. Stosunek korelacyjny odsetka dokumentów ■/. błędami względem wykształcenia:
i(i) 1.36
świadczy o słabym powiązaniu badanych cech. Współczynnik determinacji e'(yx) = 0,052 wskazuje, że zaledwie 5% zmienności odsetka dokumentów z błędami jest wywołane zróżnicowaniem wykształcenia operatorek.
Współczynniki korelacji rang są miarami współzależności, w których zaobserwowane wartości cech zastępujemy rangami, czyli kolejnymi liczbami od I do n przyporządkowanymi obserwacjom według ustalonego kryterium. W wypadku cccii ilościowych rangi przypisujemy obserwacjom według rosnących lub malejących wartości cccii. Gdy poddajemy badaniu cechę jakościową, której natężenie możemy przedstawić za pomocą uporządkowania badanych jednostek w logicznej kolejności (np. studentów według aktywności na zajęciach, produkty według wartości użytkowej, dziewczyny według urody), wtedy rangami są kolejne numery nadane uporządkowanym jednostkom zbiorowości. W obu wypadkach rangi są odzwierciedleniem intensywności występowania badanych cech.
Rangowanic jest możliwe wtedy, gdy liczba obserwacji nic jest duża, a informacje są zapisane w szeregach. Gdy mamy zbiór elementów^ uporządkowanych według dwóch różnych cech, to porównanie kolejności uporządkowań może być podstawą oceny korelacji, rozumianej jako stopień zgodności lub niezgodności między cechami X i Y. Punktem wyjścia dla wyjaśnienia zasad budowy współczynników korelacji rang niech będą przykłady uporządkowań:
• całkowicie zgodnych, gdy ranga A': 1,2,3,... n-l,n\
149