fakultet 1
6

16 M. SOBIESIAK, E. BUDZISZ

19    X=łl

20    X=C1

21    X=H

22    X=C1

23

Rysunek 12. Struktura anionowych (karboksylowej i szczawianowej) form związku kompleksowego

kobaltu(lll) i [Co(meacac).,(dce)]¹ (23)

Figurę 12. Structure of anionie (carboxylato and oxalato) cobalt(IIl) complexes and [Co(meacac),(dce)]~ (23)

4.2. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE KOBALTU(lll) Z INNYMI ŚRODKAMI O WŁAŚCIWOŚCIACH ALKILUJĄCYCH DNA

Do aktywacji proleku może być wykorzystana redukcja metaboliczna w miejscu hipoksji guza. ale możliwa jest również redukcja pod wpływem promieniowania jonizującego. Ahn i in. pokazali, że kompleksy Co(III) zawierające 8-HQ (8-hydroksychinolinę) i cykliczne Ugandy (24) uwalniają w napromieniowanym roztworze 8-1TQ z dużą wydajnością. Czynnikami redukującymi prowadzącymi do aktywacji proleku. wg autorów, są uwodnione formy elektronowe pochodzące z radio-lizy wody (e“ ), o stosunkowo długim czasie trwania w warunkach niedotlenienia [51]. Zbadano też analogi tych kompleksów zawierające azachłorometylobenzoin-dol (azaCBT) (25), będące potencjalnymi środkami alkilującymi DNA (25 zawiera te sanie miejsce chelatowania metalu co 8-IIQ), które oznaczano przez uwolnienie ich w radiolitycznej lub enzymaty cznej redukcji [52J. Pokazano, że kompleks j Co(IIl)-(cyklen)(azaCBI)]²⁺ (26) (Rys. 13) jest stosunkowo stabilny w pożywce i znacznie mniej cytotoksyczny niż wolny Ugand azaCBT, jak również wykazuje zdolność do redukcji pod wpływem promieniowania jonizującego w warunkach hipoksji w klinicznie tolerowanych dawkach. Uwolnienie 25 z 26 było także obserwowane dla kultur komórkowych ludzkiego raka jelita grubego HT29 bez promieniowania w warunkach niedotlenienia, z jego późniejszą przemianą do O-ghtkuronidu. Nadmierna ekspresja genu ludzkiego reduktazy cytochromu P-450 w komórkach A549 nie zwiększyła tempa metabolicznej redukcji 26. Wynik ten sugeruje, że związek nie jest sub-stratem dla tego enzymu. W ten sposób kompleks Co(III) 26 jest obiecującym prole-kiem. który może zostać aktywowany i zdolny do uwolnienia silnej cytotoksyny w czasie redukcji przez promieniowanie jonizujące lub w komórkach w stanie hipok-