farma033 (2)

33

© p-blokery mogą być bardziej skuteczne u kotów niż u psów (E. Bentley w: „KEEP CALM WHEN THE PRESSURE RISES: MANAGEMENT OF GLAUCOMA”).

Biorąc powyższe pod uwagę wysunąłbym ostrożny wniosek, że timolol i betaksolol nie mogą stanowić podstawy leczenia ostrego ataku jaskry, ale mogą być skuteczne w profilaktyce/opóznianiu jaskry pierwotnej zamkniętego kąta oraz Że można próbować stosować te środki w długoterminowej terapii łagodnych postaci jaskry otwartego kąta u małych zwierząt, a szczególnie u kotów. Bezpieczne stosowanie tych leków w długoterminowym leczeniu jaskry, na pewno wymagałoby częstej oceny ich skuteczności, przynajmniej na początku leczenia.

Możliwość długoterminowego zastosowania p-blokerów zamiast latanoprostu czy inhibitorów anhydraży węglanowej, nie jest bez znaczenia; ma to przede wszystkim wymiar ekonomiczny, który wielokrotnie decyduje o tym czy właściciel będzie regularnie stosował leki i czy w ogóle podejmie terapię, p-blokery są znacznie tańsze niż wymienione leki: Oftensin 0,5% (Timolol) - ok. 425 PLN, Betoptic 0,5% (Betaksolol) - ok 21 PLN, Alphagan 0,2% (Brimonidyna) ok. 40 PLN, Azopt 1% (Brynzolamid) - ok. 45-50 PLN, Xalatan (Latanoprost) ok. 60 PLN.

Dawkowanie:

U zwierząt stosuje się te leki co 12 godz. (1 kropla na rogówkę). W razie braku poprawy można próbować je łączyć z innymi lekami przeciwjaskrowymi np. z pilokarpiną.

Działania niepożądane: Leki z tej grupy są lepiej tolerowane miejscowo niż parasympatykomimetyki, rzadko wywołują odczyny alergiczne, jednak mogą wywoływać liczne ogólnoustrojowe działania niepożądane (szczególnie ze strony ukł. sercowo-naczyniowego) związane z blokowaniem receptorów p-adrenergicznych, ponieważ, mimo że podane tylko miejscowo do oka, docierają w dużym stopniu do krążenia ogólnego i dalej do licznych tkanek. Należą tu: skurcz oskrzeli, bradykardię, bloki serca, zaburzenia rytmu serca, niedociśnienie tętnicze, mogą maskować objawy hipoglikemii u cukrzyków.

Przeciwwskazania do stosowania beta-blokerów do oka są w zasadzie takie same, jak przy ogólnym stosowaniu tych leków: astma oskrzelowa i obturacyjne choroby płuc, bloki serca II i IIP, bradykardia, niewyrównana niewydolność krążenia, ostrożnie należy je stosować u chorych z chwiejną cukrzycą. Kardioselektywność betaksololu pozwala na stosowanie go w przypadkach chorób układu oddechowego, choć z ostrożnością, ponieważ niekiedy może on także wywołać skurcz oskrzeli. Nie stosować u pacjentów z keratoconjunctivitis sicca.

3. Agoniści receptora alfa 2-adrenergicznego

® Apraklonidyna (lopidine 0,5% lub 1 %>)

© Brimonidyna (Alphagan)

® Klonidyna (Iso-Glaucon)

Mechanizm działania i efekty farmakologiczne: Mechanizm działania tych leków polega na obniżeniu produkcji cieczy wodnistej poprzez stymulację receptora a2-adrenergicznego na nabłonku ciała rzęskowego, który wywiera efekt hamujący jej produkcję, przeciwny do receptora p. Ich wpływ może wiązać się też z pobudzeniem presynaptycznych receptorów 012-adrenergicznych* na zakończeniach włókien układu współczulnego, unerwiających nabłonek rzęskowy, co powoduje zmniejszenie wydzielania noradrenaliny. Leki te oddziałują również ośrodkowo* (pasmo i jądro samotne —> zahamowanie uwalniania noradrenaliny —■> spadek aktywności we włóknach współczulnych biegnących na obwód, w tym do nabłonka ciała rzęskowego), powodując obniżenie aktywności układu współczulnego i zmniejszenie sekrecji katecholamin, odpowiedzialnych za produkcję cieczy wodnistej. Brimonidyna oprócz hamowania wytwarzania cieczy wodnistej, prawdopodobnie dodatkowo zwiększa jej odpływ

T.M.