147
Zasady postępowania w pourazowych uszkodzeniach narządu ruchu
Ryc. 4-26. Szkic poprzecznego przerwania ścięgna piętowego, zszytego szwem Bunnella.
zawsze jednak zeszycie uszkodzonego ścięgna powinno być przeprowadzone natychmiast po urazie. Często rozwarstwione ścięgno przypominające „pędzel” jest trudne do zeszycia. Odczekanie 10-14 dni, dzięki odczynowi zlcpnemu pomiędzy włóknami, ułatwia zbliżenie końców przerwanego ścięgna i jego mechanicznie wytrzymałe połączenie szwami Bunnella, bok do boku lub koniec do końca.
Przecięćie włókna mięśnia szkieletowego powoduje zawsze obumarcie sarko-plazmy i jąder komórkowych. Wytworzenie nowej tkanki mięśniowej związane jest z wypustkami protoplazmatycznymi otoczek włókien mięśniowych. Odrost włókien mięśniowych odbywa się z szybkością ok. 1,5 mm/24 h. Do regeneracji włókna mięśniowego dochodzi jedynie w przypadku małego rozstępu między kikutami. Przy większym rozstępie kikutów przecięte włókna połączone zostają blizną lącznotkankową.
Odtwarzanie włókien kolagenowych w przeciętym ścięgnie powstaje na podłożu fibroblastów. Włókna modelują się podłużnie pod wpływem sił działających w osi ścięgien. Nadmiar, przerost kolagenu prowadzi zawsze do zrostów ścięgna z otaczającymi tkankami. Dokładne dopasowanie i zeszycie kikutów ścięgien zmniejsza do minimum tę niekorzystną reakcję.
Leczenie ran polega na ich pierwotnym chirurgicznym wycięciu. Celem tego postępowania jest chirurgiczne wyjałowienie rany i stworzenie korzystnych warunków do biologicznej obrony przed zakażeniem i jak najszybszej odnowy. Należy pobrać z rany materiał na posiew. Ranę wycina się w jednym bloku, bardzo o^rym nożem, nie miażdżąc tkanek. Usuwa się w ten sposób warstwę tkanek wraz z ciałami obcymi, tkankami martwymi i bakteriami. Wycięcie powinno być wykonane w obrębie tkanek zdrowych, czego wykładnikiem jest żywe krwawienie miąższowe. W złamaniach otwartych nie należy wycinać rany w bloku.
Nie stosuje się na ogół pierwotnego wycięcia ran twarzy.
Po dokładnym wycięciu rany wykonuje się szew pierwotny. Wykonanie szwu pierwotnego dopuszczalne jest wyłącznie w ranach świeżych (maksimum do 12 h) i po hardzo dokładnym wycięciu względnie czystej rany.
W ranach nie opracowanych do 24 h nie wykonuje się pierwotnego wycięcia rany, lecz jej rozcięcie. Po dokładnym znieczuleniu wycina się wszystkie obumarłe tkanki, rozcina uchyłki rany i opróżnia krwiaki. Tak przygotowane rany goją się przez ziaminowanie. Po stwierdzeniu, że zakażenie w ranie wygasło (ocena stanu rany, posiewy), a jej dno wypełniło się ziarniną - można dokonać wtórnego wycięcia rany; można wówczas założyć zbliżający jej brzegi szew wtórny. W tych przypadkach konieczne jest założenie do rany drenażu podciśnieniowego lub sączków gumowych.
W leczeniu ran należy nic tylko zwracać uwagę na stan miejscowy, lecz, co jest równic ważne, na ogólny stan chorego. Należy zawsze pamiętać o konieczności podania choremu anatoksyny tężcowej.
Po opracowaniu ran zanieczyszczonych i pierwotnie zakażonych należy chorym podać antybiotyki. Pierwotnie wkracza się z podawaniem antybiotyków o szerokim zakresie działania, a następnie, po uzyskaniu wyniku posiewu, stosuje się antybiotyki celowane.