Ekonomika turystyki R Łazarek (175)

Tabela 57

Teoretyczny model bilansu turystyki zagranicznej

Rozchody	Przychody
Wydatki turystyczne własnych obywateli zagranicą	Wpływy z turystyki (wydatki odwiedzających cudzoziemców)
Import towarów (głównie żywność, wyposażenie i urządzenia turystyczne)	Eksport (dobra konsumpcyjne trwałe i półtrwa-łe, wyroby rzemieślnicze, sprzęt i urządzenia turystyczne)
Komunikacja (część przypadająca na trasy zagraniczne z tytułu przejazdów własnych obywateli)	Komunikacja (część przypadająca z tytułu przyjazdów, wyjazdów i przejazdów cudzoziemców)
Spłata odsetek od inwestycji zagranicznych i spłata kredytów	Inwestycje zagraniczne w turystyce
Inwestycje turystyczne dokonane za granicą	Dochody z tytułu inwestycji turystycznych dokonanych za granicą
Przekazy dochodów wypłaconych cudzoziemcom zatrudnionym w obsłudze turystycznej	Przekazy dochodów własnych obywateli zatrudnionych w obsłudze turystycznej za granicą
Propaganda, reklama itp.	Propaganda, reklama itp.
Saldo - nadwyżka	Saldo - deficyt

Model ten został opracowany przez ekspertów Międzynarodowego Związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych i już w 19661. zaproponowano go do stosowania w prawidłowej ocenie-ekonomicznego znaczenia turystyki zagranicznej w gospodarce. UlOOT: Etude economiąue, Góneve 1966, s. 66.

Tabela 58

Bilans turystyki zagranicznej w skali światowej i OECD (w min USD)

Rok	Dochód	Wydatki	Saldo
Świat
1989	215 637	198 625	+17012
1990	261 108	243 183	+17 925
1993	305 752	270 131	+35 621
OECD
1993	216 296	218 308	-2 012

Uwaga: Bez transportu międzynarodowego.

Źródło: WTO: Compendium..., $. 204, OCDE: Politiąue^ s. 79 i obliczenia własne.

w Niemczech sałdo handlu zagranicznego z nadwyżką pokryło znaczny deficyt turystyki zagranicznej, w Hiszpanii dodatnie saldo turystyki zagranicznej w 77,9% pokryło deficyt handlu zagranicznego, w Austrii w 63,9%, a w Portugalii w 26,1% (tabela 59).

W Polsce w bilansie płatniczym nie można odczytać prawidłowo wykazywanych wielkości dotyczących turystyki międzynarodowej. Jak przedstawia E. Zbiec, sporządzane bilanse należności i zobowiązań RP ujmują obroty turystyczne w bardzo skromnym zakresie, włączając je w dodatku w większe agregaty. Bilans roz-

178