Ekonomika turystyki R Łazarek (181)

Tabela 64

Szacunek rocznego mnożnika turystycznego według rodzaju wydatków turystycznych

w przeliczeniu na 1000 USD

Przeznaczenie wydatków	Transakcja w USD					Całkowi-ty obrót	Mnożnik
	pierwsza	druga	trzecia	czwarta	piąta
Zakwaterowanie	250,0	250,0	178,0	112,0	64,5	854,5	3,42
Żywność i napoje	320,0	320,0	211,0	137,0	63,5	1 051,5	3,28
Zakupy	250,0	250,0	149,0	89,5	48,5	787,0	3,15
Zwiedzanie, rozrywki	100,0	100,0	70,5	41,0	25,0	336,5	3,36
Komunikacja lokalna	50,0	50,0	29,0	16,5	7,5	153,0	3,06
Inne	30,0	30,0	16,5	9,0	4,5	90,0	3,00
Razem	I 000,0	1 000,0	654,0	405,0	213,5	3 272,5	3,27

Źródło: H.G. Clement: op. cit., s. 24.

Tak np. wydatek turysty w hotelu przemienia się w dochód hotelarza, ten zaś dochód przemienia się w wydatki na płace, zakup surowców itp. Kolejno zaś płace pracowników przemieniają się w wydatki na utrzymanie domu, zakup ubrania itp. Wysokość mnożnika turystycznego zależy od szybkości procesu ulatniania się pieniądza z obiegu (leakage, fuites). Ulatnianie się zależy od importu żywności i artykułów przemysłowych na potrzeby turystów i ludności miejscowej, inwestycji zagranicznych, spłat odsetek i kredytów, transferu dochodów obcej siły roboczej zatrudnionej w obsłudze turystycznej, transferu zysków za granicę przez firmy zagraniczne, wydatków na obce usługi transportowe i tezauryzacji. Istnieją regiony, w których wpływy z turystyki zagranicznej są nieraz relatywnie wysokie. Na przykład w 1992 r. Babados miało wpływy w kwocie 463 min USD, a wydatki tylko 41 min, ale duże saldo ujemne handlu zagranicznego. Jamajka miała wpływy w kwocie 858 min USD, a wydatki 64 min USD, Makao miało wpływy 2234 min USD, a wydatki 57 min, ale przy monokulturze turystycznej i braku własnego zaplecza rolniczego i przemysłowego oraz rodzimego zaplecza turystycznego kraje te osiągają znacznie mniejsze korzyści z turystyki, niżby na to wskazywały wpływy z turystyki.

Mnożnik można obliczyć dzieląc sumę dochodów wynikającą z wszystkich transakcji przez wielkość pierwszego impulsu, tj.

3272,5 : 1000,0 = 3,27

W tym przypadku jeden tysiąc USD wydatkowany przez turystów zagranicznych dał dodatkowy przyrost dochodów w gospodarce w kwocie 2272,5 USD. Łączny zaś dochód, uwzględniając „pierwszy impuls”, czyli pierwszy tysiąc USD, wyniósł 3272,6 USD. Następnie w różnych krajach obliczano mnożniki turystyczne.

Clement adaptował do turystyki znany wzór P. A. Samuelsona na obliczenie mnożnika w gospodarce:

184