Foto0675

Mówiąc o celach nawoju człowieka bierze się pod uwagę dwa z nich: a/ cel autoteliczny, czyli „sam w sobie” i b/ cel instrumentalny, czyli podporządkowany innym celom. Cele rozwoju można także rozumieć jako doraźne (tu i teraz) i jako finalne. Biorąc pod uwagę czynniki rozwoju człowieka wymienia się a/ rozwój samorzutny, stymulowany środkami wewnętrznymi (podmiot wewnątrzsterowny) oraz b/ rozwój wymuszony, stymulowany środkami zewnętrznymi (podmiot zewnątrzsterowny). W praktyce nąjczęściej występuje splot obu tych grup czynników, z przewagą któregoś z nich. Ocena pozytywnych lub negatywnych rezultatów rozwoju w dużym stopniu zależy od systemu wartości człowieka i grup społecznych .

W naukach o bezpieczeństwie pojęcia wzrost i rozwój odnoszą się nie ty lko do podmiotu i jego środowiska* ale także do relacji między podmiotem a środowiskiem, Q wzroście podmiotu możemy mówić wtedy, kiedy zwiętezu on stacją w&łtfa&k 9/ w semie obiektywnym. Jizyęzuym (np, waga ciała, obszar terenu, ilość zasobów, itd,), ale także poszerza różne elementy potencjału w wymiarze; Wp&ydtiesuiym i    (chodzi o zasób wiedzy, osobowość,

mentalność, Świadomość społeczną, morale, itd,) oraz w wymiarze e/ orgmkfr cyjwym (liczba instytucji i organizacji, ilość obowiązujących regulacji formalnych, czyli przepisów prawa, zarządzeń, regulaminów, zakazów i nakazów, s itdvV

W odniesieniu do różnych rodzajów środowisk wzrost może oznaczać np, zwiększanie ilości posiadanych przez dany podmiot terenów (różne, nieraz bardzo wyrafinowano sposoby zawłaszczania i eksploatowania tych terenów), ałc także może oznaczać zwiększanie ilości terenów zalesionych w ramach posiadanego terenu ', budowanie nowych zbiorników retencyjnych, nowych autostrad i innych elementów infrastruktury, w tym także infrastruktury* kiywcz-nej\ albo „zdobywanie” nowych konty nentów*' czy* nawet nowych planet ,

Jednak jednostronna dbałość o wzrost powoduje, że podejmując określone działania nic zawsze bierze się pod uwagę pouzeby bezpieczeństwa w dłuższy m wymiarze czasu, np, w- odniesieniu do środowisk naturalnych niszczy się ekosystemy, bez których dyskusja o zrównoważonym rozwoju może okazać się bezsensowna.

Kategorię wzrostu i rozwoju możemy rozpatry w ać także W Odniesieniu do kolejnego podstawowego pojęcia i odpowiadających mu desy gnatów, jakimi są relacje. I tak mówiąc o wzroście w stosunku do relacji między podmiotem

'A Soi»rodłŁ op-csL

ntotey nic tytko o nrokk. «łc i o tonqu.

Illllll 2007.

la spo^taac B częicicj I prane przykłady dotyczące terenów okotobae-yuwjlI tmzejpbad>.

toraraołrato aietyttD swogił przygoda. ale także - prawdopodobnie - jeden 2 poda*

a jego otoczeniem bierzemy pod uwagę zwiększanie liczby tych relacji (powiązań), nie dbając o ich jakość. Z taką sytuacją w odniesieniu do sfery bezpieczeństwa gospodarczego możemy mieć wówczas, kiedy np. zbyt szeroki ..front inwestycyjny” wpływa bądź to na obniżenie jakości wykonywanych prac, bądź powoduje przesuwanie w czasie terminu ich zakończenia. Nierzadko zdarza się jedno i drugie.

Również w relacjach międzyludzkich, np. w relacjach między matką a dzieckiem, ale także wewnątrz instytucji i organizacji zjawisko „nadopiekuń-czośct” i „ręcznego sterowania” oraz związane z tym konsekwencje mogą być przykładem gęstej sieci relacji, sieci - która analizowana w dłuższym wymiarze czasu przypomina „sieć pajęczą”, szkodliwą dla twórców tej sieci, ale i potencjalnych „ofiar”. Towarzyszące temu zjawisko „wyuczoną) bezradności” można odnieść także do konkretnych instytucji i organizacji, takich jak zakład pracy (PGR), wojsko (rola kaprala w LWP) czy nawet państwo jako całość.

Jednym z. podstawowych warunków wzrostu i rozwoju podmiotu jest jego otwartość no otoczenie* mądra otwartość na inne podmioty w otoczeniu i na różne rodzaje środowisk.

Myśląc o rozwju podmiotu zwracamy uwagę na jego    się

w różnych sferach życia i aktywności człowieka, ale także - patrząc z inną) perspektywy - w trzech następujących sferach (wymiarach); af w wymime mtek* tywnym (jtytsanyw) * może być to np, dążenie do harmonijną) budowy ciała (wymiar personalny), dążenie do optymal!*aą|i inwestycji (wymiar strukturalny), zwracanie uwagi na mądre korzystanie z zasobów naturahtych (wymiar personalny i strukturalny), Mą b w wymiarze psychfcinm i ktuetowym * może być to * w odniesieniu do pojedynczego człowieka - wysiłek dla osiągnięcia harmonijnie rozwiniętą) osobowości człowieka i adekwatną) do „sweieh czasów” mentalności, zaś w odniesieniu do społeczeństwa - poprawa stanu świadomości społecznej, dążenie do kształtowania różnych wymiarów kultury : ekologiczną) i zdrowotnej, ekonomicznej i politycznej, militarnej i publicznej, organizacyjnej, Informacyjnej, lid* , Opierając się na doświadczeniach historycznych ważne wydaje się także umiejętne łączenie dzielności z rozsądkiem (mądrością), Zas w wymiarze organizacyjnym - d - chodzi o doskonalenie Jakości funkcjonowania każdego człowieka, ale także instytucji i organizacji nie tylko pod kątem sprawności, skuteczności i efektywności ich działania, ale także współpracy między nimi i uzyskiwania dzięki temu efektu systemowego (efektu synergii), czemu może sprzyjać nie tylko stan świadomo-ⁿ Wiek przykładów-z Jtycia wziętych“ u skazuje na to. te deficyt kultur) ekonomicznej utrudnia kształtowanie kultury politycznej, a związek między kulturą zdrowotną i kulturą ekologiczną ja-kkgoi podmiotu wydaje ślę również zauważalny. Wskazuje to na potrzebę doskonalenia I głównie w procesie cdukacygiym - w miarę harmonijnego modelu kuttury bezpieczeństwa (ł)i 16). przy uwzględnieniu różnych jej wymiarów: ekologicznego i zdrowotnego, ckooomkznego I pobocznego. militarny i publicznego, arganiznc) jnego. informacy jnego, itd..