Foto2900

46 Rozdział 1

-    poprawnie określać możliwe do wystąpienia sytuacje organizacyjne i zachowania, w których członek organizacji może się znaleźć,

-    wskazać, jak ma się wtedy zachować,

-    wymusić wskazany sposób postępowania.

1.7.3.2. Struktura, władza i odpowiedzialność w zarządzaniu kryzysowym

Zgodnie z Konstytucją RP, Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli, państwem prawnym, jednolitym i urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Władza zwierzchnia w Polsce należy do Narodu, który sprawuje ją przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio, a organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa⁷³.

Zgodnie z ustawą o zarządzaniu kryzysowym nadzór nad zarządzaniem kryzysowym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje Rada Ministrów, a w przypadkach nagłych - minister właściwy do spraw wewnętrznych, który ma obowiązek powiadomić bezzwłocznie Prezesa Rady Ministrów o swoich działaniach. Przy Radzie Ministrów działa Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego, który jest organem opiniodawczo-doradczym w sprawach inicjowania i koordynowania działań podejmowanych w zakresie zarządzania kryzysowego. Przewodniczącym Zespołu jest Prezes Rady Ministrów, zastępcami - Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych, a stałymi członkami Minister Spraw Zagranicznych i Minister Koordynator Służb Specjalnych, jeżeli został powołany. W posiedzeniach Zespołu mogą brać również udział przedstawiciele innych organów administracji rządowej, wyznaczeni przez przewodniczącego w zależności od potrzeb.

Na szczeblu państwowym funkcjonuje również Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, które jest podległe Prezesowi Rady Ministrów. Do zadań Centrum należy szereg działań z zakresu organizacji, koordynacji i realizacji przedsięwzięć wynikających z Ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Ponadto przy ministrach kierujących działami administracji rządowej oraz przy kierownikach urzędów centralnych, na podstawie zarządzenia, mogą być powoływane zespoły zarządzania kryzysowego. Stanowią one organ opiniodawczo-doradczy. Przy ministrach i centralnych organach administracji rządowej działają również centra zarządzania kryzysowego lub komórki organizacyjne bądź jednostki organizacyjne, odpowiedzialne za pełnienie całodobowych dyżurów i realizujące przypisane im zadania.

Na terenie województw za działania w zakresie zarządzania kryzysowego odpowiedzialny jest wojewoda. Działania takie realizuje on przy pomocy komórki organizacyjnej właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego w urzę-

⁷³ Por. ut 1-4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia i 997 r. (DzU z 1997 r. Nr78.poz.483X

dzie wojewódzkim. Na poziomie wojewódzkim funkcjonuje też wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego, który jest organem pomocniczym wojewody w zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego. Przewodniczącym zespołu wojewódzkiego jest wojewoda, a jego zastępcą - kierownik komórki organizacyjnej właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego w urzędzie wojewódzkim. W posiedzeniach zespołu, w zależności od potrzeb, mogą wziąć również udział inne osoby spośród kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, osób zatrudnionych w urzędzie wojewódzkim, jednostkach organizacyjnych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, regionalnych zarządach gospodarki wodnej, wojewódzkich zarządach melioracji i urządzeń wodnych oraz Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej itd. Tworzone są również wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego, których obsługę zapewniają komórki organizacyjne właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego w uizędach wojewódzkich. Odpowiedzialne są one w głównej mierze za pełnienie całodobowego dyżuru.

Na obszarze powiatu za działania podejmowane w obszarze zarządzania kryzysowego odpowiada starosta. Przypisane zadania starosta wykonuje przy pomocy powiatowej administracji zespolonej i powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego. Zespół ten powołuje starosta i równocześnie określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy. Pracami zespołu kieruje starosta, a w jego skład wchodzą osoby zatrudnione w starostwie powiatowym, zespolonych służr bach, inspekcjach i strażach powiatowych, a także przedstawiciele społecznych organizacji ratowniczych. Funkcjonują również powiatowe centra zarządzania kryzysowego, których organizację, siedzibę i tryb pracy określa starosta.

Podobnie na terenie gminy organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, a jego organem wykonawczym jest komórka organizacyjna urzędu gminy (miasta) właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego. Działania pomocnicze realizowane są w gminnych zespołach zarządzania kryzysowego, których skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy - podobnie jak w przypadku zespołów wojewódzkich i powiatowych - określa wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Mogą być też tworzone gminne (miejskie) centra zarządzania kryzysowego w celu realizacji zadań przypisanych ustawowo organowi właściwemu w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie gminy.

Zgodnie z ustawą o stanie klęski żywiołowej, jeżeli starosta lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie jest zdolny do kierowania (albo w przypadku niewłaściwego kierowania) działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, wojewoda z inicjatywy własnej lub - w przypadku wójta - na wniosek starosty może zawiesić jego uprawnienia. Na zastępcę starosty lub wójta wyznacza on pełnomocnika do kierowania działaniami z zakresu zarządzania kryzysowego na terenie powiatu lub gminy. Podobnie, jeżeli