Foto2904

54 Rozdział 1

Jednostki tworzące system zarządzania kryzysowego w sytuacji braku zagrożeń realizują codzienne, przypisane im ustawowo zadania. Wprowadzenie sytuacji kryzysowej czy stanu nadzwyczajnego stawia przed nimi nowe, szczególne zadania, a do ich realizacji dostarcza niezbędnych narzędzi. Poziomy zaangażowania bezpieczeństwa narodowego stanowią¹:

—    „poziom „0” (reagowanie służb, inspekcji i straży w oparciu o własne pragmatyki i rutynowe zasady współpracy),

—    poziom „1” (sytuacja kryzysowa na poziomie lokalnym wymagająca reakcji wójta, starosty bądź wojewody),

—    poziom „2” (sytuacja kryzysowa wymagająca reakcji ministra wiodącego przy rutynowym współdziałaniu pozostałych ministrów),

—    poziom „3” (sytuacja kryzysowa w obszarze działania kilku ministrów wymagająca koordynacji na poziomie Rady Ministrów),

—    poziom „4” (konieczność wprowadzenia jednego ze stanów nadzwyczajnych)”.

Zgodnie z art. 21 Ustawy o zarządzaniu kryzysowym obowiązek podjęcia

działań w zakresie zarządzania kryzysowego spoczywa na tym organie właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego, który pierwszy otrzymał informację o wystąpieniu zagrożenia. Organ ten niezwłocznie informuje o zaistniałym zdarzeniu organy odpowiednio wyższego i niższego szczebla, przedstawiając jednocześnie swoją ocenę sytuacji oraz informację o zamierzonych działaniach .

Nie można również zapominać o udziale społeczeństwa w zarządzaniu kryzysowym. Zadania społeczności lokalnych polegają m.in. na:

—    przygotowaniu zasobów w przypadku prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia,

—    zabezpieczenie mienia,

—    zastosowaniu się poleceń jednostek administracji państwowej w przypadku wystąpienia zagrożenia,

—    samopomocy.

Za przygotowanie społeczeństwa do działań w zarządzaniu kryzysowym odpowiadają m.in. samorządy poprzez:

—    przygotowanie i prowadzenie działań mających na celu wzbudzić świadomość w społeczeństwie w zakresie odpowiedzialności za wspólne dobro,

—    przygotowanie i prowadzenie działań mających na celu zachęcić społeczno^ lokalną do działań przygotowawczych na wypadek wystąpienia sytuacji kr zysowej,

—    przygotowanie i prowadzenie edukacji społeczności lokalnej w zakresie za zachowania w sytuacji zagrożeń, samoobrony i konieczności ubezpieczenia

⁸¹    W. Śkomra, Struktura zarządzania kryzysowego w państwie — logika systemu, jw:j M darczyk, A. Marjański (red.). Bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe — aktualne wyz SWSPiZ, Łódź 2009, s. 137.

⁸²    A*¹- ²¹ Ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (DżU z 2007 i poz. 590 z póżn, zm.).

Poszczególne osoby powinny być również przygotowane do działań z zakresu samopomocy w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej w wyniku procesu edukacji i wychowania.

1.7.3.4. Gospodarowanie zasobami ludzkimi

System zarządzania kryzysowego opiera się na strukturach funkcjonujących w ramach administracji rządowej i samorządowej. Rolę organów kierowania spełniają organa właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego na poszczególnych szczeblach organizacji państwa, a jednostek wykonawczych — Państwowa Straż Pożarna, policja, jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, centra powiadamiania ratunkowego, inne jednostki ochrony przeciwpożarowej, dyspozytorzy medyczni, jednostki ochrony zdrowia, Straż Graniczna, Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa oraz inne właściwe w tych sprawach państwowe urzędy, agencje, inspekcje, straże i służby.

Gospodarowanie zasobami ludzkimi obejmuje przede wszystkim dobór kadr, szkolenie i doskonalenie, ocenę wyników, wynagrodzenia, planowanie kariery i kierowanie stosunkami pracowniczymi. Żadnej z powyższych kwestii nie poruszono w ustawie o zarządzaniu kryzysowym. W obecnej sytuacji zakłada się, że zagadnienia te opierają się na regulacjach prawnych ujętych w ustawach, rozporządzeniach i regulaminach szczegółowo regulujących działania danej jed-nostki.

Ustawa o zarządzaniu kryzysowym pomięła również istotny problem— szkolenia. W. Skomra z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa wyjaśnia, że „w trybie procedowania ustawy nie dało się tego zagadnienia rozwiązać. Trudno opracować projekt ustawy, a przede wszystkim oszacować jej skutki finansowe* nie mając opracowań obrazujących, kogo, w jakim zakresie należy szkolić i nie mając gotowych programów szkoleniowych. [...] Skoro przewidujemy sytuacje wykraczające poza rutynowe formy reagowania jednej służby, to jest oczywistym, że koniecznym jest przygotowanie zespołów sztabowych składających się z przedstawicieli różnych służb i podmiotów. Powstaje zatem szereg pytań -jakie elementy są decydujące dla właściwego funkcjonowania takich zespołów, kto ma odpowiadać za ich przygotowania, ponieść koszty związane z ich wyposażeniem i dopilnować właściwego wyszkolenia. Jak dotychczas typowe formy aktywności organu administracji to wydawanie i egzekwowanie decyzji, harmonizacja bądź koordynacja działania innych organów, możliwość wydawania poleceń z zakresu właściwości danego organu. Żadna z tych form nie pozwala na całościowe czy raczej systemowe potraktowanie organizacji przyszłych działań”⁸.

^w W. Skomra, Struktura zarządzania kryzysowego w państwie - logika systemu, [w:] M. Włodarczyk, Marjański A. (red.), Bezpieczeństwo l zarządzanie kryzysowe - aktualne wyzwania, SWSPiZ, Łódź 2009,1135-141, s. 140.