będą przygotowane do małych tragedii, wówczas duże nas przerosną w sensie reakcji, odbioru zdarzenia, braku środków i walki z nimi.
Jest widu autorów, którzy opisują różnego rodzaju zdarzenia. Jednakże w większości przypadków brak w opisach schematu myślowego, który pozwoliłby na przygotowanie wzorca procedur możliwych do wykorzystania w różnych sytuacjach. Niekiedy w publikacjach występują zagrożenia, które w Polsce nigdy nie wystąpiły np. tsunami i najprawdopodobniej nie wystąpią. Czy należy je w planach uwzględniać? Przed atakiem terrorystycznym w USA przy pomocy samolotów cywilnych też w planach takiej możliwości nie brano pod uwagę, mimo że o możliwości wykorzystania pilotów jako żywych torped z historii drugiej wojny światowej wiedziano. Mało kto pamięta też, iż w Polsce przygotowano oddział małych łodzi podwodnych, złożony ze sterników samobójców. Osąd, jakie zagrożenia uwzględnić, należy pozostawać wykonawcom planów, osobom, które najlepiej znają teren. Jako podpowiedz należy zatem uwzględnić poniżej przedstawione informacje o nich.
W planach obrony cywilnej wg wytycznych Szefa Obrony Cywdlnej Kraju z dnia 13 października 1999 r. w sprawie zasad opracowania planu obrony cy- |_ wilnej województw, powiatów, gmin i zakładów pracy — sugeruje się uwzględnienie następujących zagrożeń:
1) od toksycznych środków przemysłowych,
2) katastrofalne zatopienia, powodzie,
3) pożary,
4) promieniotwórcze skażenie terenu,
5) działania terrorystycznie,
6) zagrożenia działalnością czasu „W”, GDR i współczesnymi środkami rażenia,
7) zagrożenia wtórnymi skutkami powstałymi w wyniku działania przeciwnika,
8) inne zagrożenia, tj.
A. Awaria urządzeń lub instalacji:
— wodno-kanalizacyjne,
— cieplne,
— elektroenergetyczne,
— telekomunikacyjne itp.
B. Niekorzystne warunki meteorologiczne.
Oprócz wcześniej omawianych zagrożeń należy uwzględnić możliwość wystąpienia anomalii pogodowych w postaci:
— gradobicia,
— intensywnych opadów śniegu,
— wichur, trąb powietrznych,
— długotrwałych susz,
— gwałtownych zmian temperatury.
C. Awarie budowlane. Przyczyną zdarzenia może być:
- wybuch wewnątrz obiektu budowlanego,
- osunięcie ziemi, zawały, tąpnięcia i zaspy ziemne.
Dr Romuald Grocki w swoim Yademecum zagrożeń wyróżnia następujące zagrożenia:
A. Katastrofy naturalne:
a) powódź,
b) trzęsienie ziemi,
c) erupcje wulkanów,
d) osuwiska,
e) huragany,
f) tsunami,
g) susze.
B. Katastrofy techniczne:
a) pożary,
b) awarie:
- chemiczne,
- radiacyjne;
c) transportowe:
- katastrofy drogowe,
- katastrofy kolejowe,
- katastrofy powietrzne, ftSrpł katastrofy wodne.
C. Inne zagrożenia:
- epidemie.
D. Zagrożenia spowodowane przez człowieka:
- terroryzm.
E. Zagrożenia społeczne:
- bezdomność.
Można się z nimi zgodzić, przyjąć jako wzór przy próbie scharakteryzowania możliwości wystąpienia ich w danym rejonie. Jednakże jedna i druga koncepcja posiada pewne wady, pierwsza nie uwzględnia wszystkich czynników pozwalających określić nam daną sytuację jako kryzys bądź zagrożenie. Druga natomiast jest poszerzona o pewnego rodzaju zagrożenia, które dotychczas w Polsce nie wystąpiły, np. wspomniane wcześniej tsunami. Są jednak i takie, których wcześniej na terenie naszego kraju nie obserwowano, jednak w ostatnim okresie czasu w związku ze zmianami klimatycznymi już obserwujemy i odczuwamy. Do nich należy zaliczyć trąby powietrzne.
łan 1. Mitroff, Christine M. Pearson w swej książce pt „Zarządzanie sytuacją kryzysową czyli jak ochronić firmę przed najgorszym” piszą:
„Nie ma dnia, aby środki masowego przekazu nie donosiły o nowej sytuacji kryzysowej wywołanej działalnością człowieka. W dzisiejszym święcie nie chodzi