Jabłoński Księga Koheleta w szkole ponadgimnazjalnej (4)

Najpierw uczniowie, najlepiej przygotowani do tego przed zajęciami, będą przedstawiali swe rozważania w formie dyskusji punktowanej, później ias za-prezentujemy fragmenty Kstęgi Kohclela na omawiany wcześniej (w dyskusji punktowanej) lemat, po tym do wymiany myśli włączy się cała klasa Dojdzie zatem do konfrontacji własnych doświadczeń egzystencjalnych ucznia t. doświadczeniami mędrca Mówiąc inaczej, lekcja stanic się co jest bardzo pożądane • zwielokrotnionym dialogiem (ucznia /.uczniem, ucznia z nauczycielem, uczni. z dziełem literackim), w którym efektem może być porozumienie, uzgadnianie wspólnego stanowiska, a czasami tcZ. zmiana własnych poglądów ni skutek interakcji z pannę rami rozmowy³⁷.

Concionator (kaznodzieja)³* pisze w „litanii skrajnych wczasów* ludzkie; egzystencji"¹. Ze ..Wszystko ma swój czas, i jest wyznaczona godzina tu wszystkie sprawy pod niebem" (3, 1). Jest więc „czas rodzenia i czas umierania (3. 2). jest czas młodości i czas schyłku życia Temu włośnie zagadnieniu warto poświęciC pierwszą turę dyskusji punktowanej Później przedstawimy odpow iednią perykopę księgi

Ciesz się. młodzieńcze. w młodości swojej.

» serce twoje niech »i« rozwesela a doi młodości twojej

I chodź drogami serca swego

i za tym. co oczy twe pociąga

lecz wiedz, ze z tego wszystkiego

będoc cię sądził Bófl

Więc usuo przygnębienie ze swego serca

i oddal ból od twego ciała.

bo młodość jak zorza poranna szybko przemija

Pomni) jednak na Stwórcę swego w dniach swej młodości.

zanim jeszcze nadejdą dni niedoli

i przyjdą lau. o których powiew.

_Nte mam w ruch upodobania".

zanim zaćmi sk słonce i światło.

i księżyc. i gwiazdy.

i chmury powrócą po deszczu.

w czasie, gdy trząść ssę będą stróze domu.

i uginać będą nim mężowie.

i będą ustawały kobiety mielące. bo ich ubędzie.

nu.y, icd A Jaaus-Sitarz. Kraków 2004, i 75; J. Nawrocka-Szmulewicz, E Szczepanika, Ązyk poltit w gimnazjum Poradni* metodyczny dla nauczycielo, Płcck 20CO, > 25-26; S. Bcrtnow «kl. Nowe spory, nowe uenoriutzt. Warszawa 2001, s. 64. R. Jabłoński, W poszukiwaniu..,, s 146-147; idem. Słowa ., s. ÓJ-64.

Por B Myrdzak, Koia hermeneutyki w edukacji polonu tycznej. Lublin 1999. ». 9$. O dialogu w edukacji zob. tez op M Saiezynsii. Zarys dydaktyki dialogu, Kraków 1997. i I30-I5b; Pytanie - dialog wychowanie, red J. Rutkowiak. Warszawa 1992.

' Tak tłumaczy wyraz kohriet tw Hieronim w Wulgoci* łzob. A.G. Wnghr, Kucga KoheUia lEkl<z;aitesa>. (w;] Katolicki komentarz biblijny, red Rh. Brown. JA Firzmyer, R E Minhy Warszawa 2001.». 538)

i alnu i* ptutĄC* w i un)j» *K Jrr»i aa ulice.

I 1

bo td*t*C bedne <rkr»xk Jo t arczo '•xdTKgo Jeana i kieoć ttg beO* po ulicy płaciła,

uiua wg prtiwic irtbrny tma i >:Kicm «■« cun iłou, i dzban «e rortnje u nódt». i w ttudtuc kotowrt* limany wpadnie, a duch powtoc. <Jo (toga. ksocy go dal NUrnotd rud maMcura ( .]

<mytću> nMfnotc

(II.9-12.4-*!

Dyskusja nad przedstawionym fragmentem może okazać się bardzo żywa oraz interesująca. Mędrzec zestawu ze tobą. młodość i kres życix Końcowe słowa zdają się nie pozostawiać żadnych złudzeń co do wartości ludzkiego bytowania. ale równocześnie w tej nasyconej głębokim pesymizmem pieśni moZna dostrzec elementy przeciwstawne wiążą się one z młodością, która jest „pięknym darem"⁴⁰. Trzeba jej czas wykorzy stać w pełni, bo jest ona jakby wiosna, roz-słonecznioną. trzeba się radować ciepłem promieni słooca. bo pozmej przyjdzie zima. ale słońce juz me powróci: „chmury powrócą po deszczu" (12. 2). Warto zwtócić uwagę na słowa o sądzie Boga: oceni on to. jak żyliśmy, także w młodości, ale jak podkreśla Gianfranco Ravasi - „sąd Boży me jest l \ karą za uciechy. a raczej przeciwnie: przeznaczeniem człowieka w jego ludzkiej egzystencji jest zbieranie wszystkich fragmentów szczęścia, jakie napotyka; kto tego me robi. popada pod Boży sąd, gdyż {...] będzie musiał zdać Bogu sprawozdanie również z uciech, z których mc skorzystał"*¹

Młodości przeciwstawia się starość. W jej obrazie wiciu egzegetów widzi alegonę, ukazującą powolny zanik wydolności ludzkiego organizmu „Stróże domu" to ręce i nogi. „silni mężowie” to nogi. „kobiety mielące" - zęby, „patrzące w oknach” - oczy, „drzwi" uszy lub usta*' Ravasi ów obraz interpretuje nieco inaczej, dostrzegając w nim poetycki opis rozpadającego się zamku, który za pomocą systemu aluzji odnosi się do nieuchronnego „rozpadu" człowieka*'. Niezależnie jednak od przyjętej linii mteiprctacji uchwycimy z. łatwością tonację wskazanych wersów: są one zarysowane ciemna barwa, i to tak, żc owa czem jakby stę z każdym słowem pogłębia, by wreszcie osiągnąć kres w symbolach śmierci - przerwanym sznurze, rozbitej czarze i dzbanie, złamanym kołowrocie, który wpada do studni. Potem: „duch powróci do Boga. który go dał" (12. 7) -

⁴⁰ E. Sumek. K<futnqt biNifOf- BogOCtwo maOwii.mydi SJar> i \inv TetUanm.

Kraków 2003. s. 132

⁴¹ G. Ravaji.jp cir . i. 2$4

« Tak np A G. Wright, op ctt. * 5*6: A. Scbcory .Cnego KoMtt*. cyłi Ekiciuuu,. [tr\ tomenun Jo Puma iW**o. red. W R. Farmer. Warszaw* 2001. J. 719

*» G. RjwmL op. at, s. 2SO-292

G. Ravan,op cu., s. 118_