Jabłoński Księga Koheleta w szkole ponadgimnazjalnej (2)

oraz 12, S. Słynna jest wersja łacińska, pochodząca z Wulgaiy. „Vanius vanitatum vanitas vanitatum ct omnia vanila$"^J1.

Ustalone tradycją tłum.iczenie hebrajskiego habel nic jest jednak w pełni trafne. wprowadza bowiem „obcy tekstowi sąd wartościujący, podczas gdy w tekście jest mowa tylko o przemyślności'⁰*. Z tego właśnie powodu tr/eba pamiętać o innych możliwościach transpozycji (sygnalizowanych np przez podane w przypisie 19. definicje słownikowe)¹¹

Równic ważny dla uchwycenia Lstoty doktryny księgi jest m.-tyw ..kreślony za pomocą wy rażenia „pod słońcem”. „Fraza u mająca zasadnicze znaczenie w każdej interpretacji utworu oznacza Zycie czysto ziemskie, oparte na ludzkich wartościach, pozbawione wymiaru nadprzyrodzonego'⁰⁴ Mówiąc inaczej, hagiografa interesuje przede wszystkim doczesny wymiar ludzkiego bytowania, bada, ogarnia głęboką refleksją „wszystkie zagadki i niewiadome, ( J krzywizny i manowce "ludzkiego losu»"^;s Tak wyznaczony zakres zainteresowań tnoZna by tłumaczy ć za pomocą ważnej, wiele mówiącej konstatacji „Bogjcst w niebie, a ty na ziemi" (5. I).

Implikuje to określoną koncepcję Boga. Nic jest to Bóg towarzyszący stale człowiekowi, nic wyciska On nieustannie swego piętna na jego ludzkim losie, nic kształtuje bezustannie jego kondycji to Bóg odległy, niemal nieosiągalny, niedostępny, jawiący się jako prawdziwa transcendencja To równocześnie Bóg. który cw-okuje przede wszystkim uczucie bojaźm. trwogi mystcrium tremen-dum1 kształtuje wynikającą stąd .fteias postawę czci. szacunku"* ów lęk da się odczytać na przy kład w dwunastym rozdziale księgi ..Pomnij jednak na Stwórcę swego w dniach swej młodości” (12, 1). albo w epilogu, w którym mówi się o nim juź acpressu vcrbis: „Boga się bój i przykazań Jego przestrzegaj, bo cały w tym człowiek! Bóg bowiem każdą sprawę wezwie na sąd. wszystko, choć ukryte: czy dobre było. czy złe" (12, 13).

Omówieniu wskazanych motywów mo2e towarzyszyć wykres**

•' Wersja hebrajtka kaM tubaiim KjkkoJ nobel (forma HaM nys*CpuK tytko w 1.2 OC*z 12. S . jest araaieinncm). wersja grecka: matJMtes motoiotetcm (...]. motoiMa nouMflot. Upon-u maUtÓUS (podaję a EJdezpjsto, w: Knoć;*<«*    92.G Rav»»i.op cU.t. 19)

“ EUtZfMto, [w :] Kji&tpittru. ..». 92 ³ Ohwemie piwe n» ten tenut G Rav*ii. op. «r. i 19-26.

-⁴ Księgo Kobe.no. (w J Slo-r:i    bibiuner Obrjey, tymMe, motywy, meufoey,

figury stylistyczne i gatunki literackie w Pum* Śmgtym, red. L Ryfcen. J.C. Wilhoat, T Loegnun. Warszawa 1998.» 570

Jan Paweł II. Encyklika RcJemptoc »kvwi.ru, nr 1S ‘‘ O mysienum trrmendum «g> R Otto, SmgtosC Elementy irracjonalne wpofgau bóstuo ‘ iefi stosunek Jo elementów racjonalnych, Warszawa 1999. gł s 17-37,

•' Z i Zdybicka, Crfowir* /rtliga Zarys filotofit rehgu. Lublin 1993, s 179 ³ ° foaicgo typu uporządkowaniach graficznych w procesie dydaktycznym zob R Fi-dłer. Uczymy, jak stg uczyć. Warszawa 1999, s 70-85. D Bcnucka. Odsiewa Jo dtloiama. Prze-grV współczesnych metod ksziaietmo. Warszawa 2001. » 26-3S; E. Bnaauk. A Moszyńska. B Owczarska. Jo. mo, uczeńpracujemy aktywne PrzewoJnkpo metodach ałrywtrąhjeycA, Kióze

.Vani(a> varucarum. ranitti vkuuno eł orania sanitu"

..SfarnoM nad mun»4citfrit, mwmośe rud marność lazru - wszystko rruroosc

Wskazanie powyższych motywów sygnalizuje treść księgi - te sana funkcję spełni uważna lektura pracy o sensie Życia’^{1 2}, wymiana zaś z«iań o jej treści będzie stanowić antycypację dyskusji o rozważaniach biblijnego mędrca Proponuję, by przedstawić uczniom następujący fragment

Jttł w Starym Testamencie słynne zdao* Juwtl haweijm łukm (uwer - » pc&skm ( . J przekład?.* .jnaroołc nad marnościami i wszystko marność* Wjzysdro. co człowiek mo*e ipcek*:

* ryciu, do czego morę dęzyc »czego morę u2yw»e jets sumę. me nne rtcbodt, tut au więc kmu A *<c i tamo nasze rycie me m» k&«j Auł« biblijny uzasadnia swoje twierdzenie. powołując nę na doświadczenie swojego bogatego życia. Sie znalazł, powiada. niczego. co by było wir* zachodu. atu w bogactwie, nu we władzy. mu w rozkoszach Wszynko wydało mu we marne. ber wartości

Tea pogląd, albo. powiedzmy oasroJmej. tę inteepceeację biblijnego nSanu. cbc< nazwał rusai .ZaweJirnietn' Jest on w runntauepzycb kręgach kulturowych bardro iorpo wizechmooy

11 bassetom wywierał w dziejach i -wywiera ciągle jarcze ogromny wpływ na ludzi la un bytem w cugu długich Ul jego zwolennikiem ( .) Ale powoti doszedłem do przekonać**, re bawe-tinn jal złowtogan głupstwem Aby «ę o jego (ałszywotci pezekoeuc, wyitarczy je zanalizować Ta uulira przybiera rtmej więcej raka postać

Nie morsa »itpć. Ze ruckiórry ludne przezywają niekiedy chwile, w których <h rycie letsw me ma [. ] Tytko Ze hswęUzm twierdzi znacznie więcej, a mianowicie. mówi to samo o ws/ysi-kazb ludziach i wszystkich chwilach ich Życia. Stoma to sfoeiruałować tak;

2ycx radneto człowieka me ma w żadnej chwili icnsu

>° /łuJrw. s. 5dS.

łł jm Bocheńska. $e*t .-jc«ł Warszawa 1093, cyc za JJ Gawlik-iwUa. t-sre* - -■«’*-Tekity. komiekuy, iwKZtrua. Goleszów 1999. ł S14-S21

babci

podtfcwceas

"nrmm

(wynępuje 33 razy)**

(występuje :* rury?*

_B*ę jesl w niebo a ty *> ziewu"

Kk wlewie «u(i<; cm poibmm «»» »ki»u

1

2000. pum*. R M łabśocolu. O wupoc* poztansczycA ; o²*"*** i »» Ukejadt pofctocęc [w ] Wymiory iticinei <duioqi poiomuryetnej. red. D Ambceska-Ctowack*. R M Jabfceaki. Zieło-iu Góra 2005.» 201-502 Wiele przykładów w; R.M Jabłoński, Lryka XX wsrfai - ceo-r poihw-wowej. Warszawa IWS. im, W itomacM jat Pm inspiracje rtitggme w eiAs*uc;< pcWzycmry, ZxU>oa Odri 2000. uiem. łf peuruAiwomu leniw jiowu HWor łzwupołtów lekcji .'crrjcócA w Łij rorA /K-W. Płock 2002. idem. Stuwu. .w>i.'ł i oórccy ieir/e : Miirau t/ZŁifcrwaJ .ilerućeęo

2

kulturalnego m gimmKjum. Płock 2003

» Ni podauwie; i FUł. K<z*fev«_aw,?j NAJywu Jo Parna ówięzego ózorręo . Ncwrpj Teua-■vwzu Sdsfa Jyiwcięcia. Warszawa 1W6, a 1300.