Między tymi trzema grupami odbywa się stałe przemieszczanie w obydwu kierunkach: w górę i w dół. W razie powodzenia życiowego część potencjalnych turystów z dolnego trapezu przesuwa się do trapezu środkowego, a nawet do górnego trójkąta, ale czasem, gdy los nie sprzyja, niektórzy, zarówno ci z trapezu środkowego, jak i ci z górnego trójkąta, spadają do trapezu dolnego.
Konsumenci, którzy przesunęli się do wyższej grupy, na ogół szybko się adaptują do konsumpcji charakterystycznej dla danej grupy, ale w razie niepowodzenia życiowego, kiedy znaleźli się w niższej grupie, początkowo starają się zachować dawne przyzwyczajenia do turystyki, nawet za cenę wyrzeczeń w dziedzinie innych potrzeb.
Obserwacja sprzedaży w biurze podróży w Polsce pozwala stwierdzić, że w razie stałego znacznego pogarszania się warunków życiowych klientów następuje rezygnac ja z zakupu produktu tuiy stycznego bądź poszukiwanie niższego standardu i skracanie pobytu, albo też wzmożone oszczędzanie i rezygnowanie z wyjazdu osób dorosłych, aby starczyło na wyjazd dzieci na kolonie, na zimowisko czy „na zieloną szkołę”. Dotyczy to osób z obydwu trapezów.
Kolejna ważna segmentacja rynku turystycznego zależy od poszczególnych faz życia rodziny45. Segmentacja oparta na stylu życia46 również powinna uwzględniać specjalny produkt turystyczny, np. zimowe urlopy dla osób w „trzecim wieku” powinny być tańsze. Powinna też zapewniać dyskretną pomoc w korzystaniu z posług religijnych.
W razie wprowadzania na rynek nowego produktu turystycznego należy uwzględniać zróżnicowanie społeczeństwa pod względem skłonności do innowacji47. W tej materii istnieją znaczne różnice w różnych grupach społecznych. Spotykamy się z konsumentami pionierami, tj. osobami skłonnymi do ryzyka i przygody, ale mamy też konsumentów rozważnych, ostrożnych, biernych i wręcz konser-
Przyjazdy turystów w latach 1980-1996
Tabela 6
Wyszczególnienie |
W tysiącach |
W odsetkach | ||
1980 |
1996 |
1980 |
1996 | |
Świat |
285 328 |
594 827 |
100,00 |
100,00 |
Europa |
185 442 |
348 999 |
64,99 |
58,67 |
Ameryka |
61 368 |
116 673 |
21,51 |
19,61 |
Afryka |
7 329 |
21 553 |
2,57 |
3,62 |
Bliski Wschód |
7 467 |
14 084 |
2,62 |
2,37 |
Wschodnia Azja/Pacyfik |
21 480 |
89 186 |
7,53 |
14,99 |
Południowa Azja |
2 242 |
4 382 |
0,79 |
0,73 |
Turysta odwiedzający, który przynajmniej korzysta z jednegu noclegu. Źródło: WTO: Yearbook ofTourism Staiisiiees. Voł. 1-50 ed., s. 5.
45 T. Kramer: Podstawy marketingu, PWE, Warszawa 1994, s. 83-86.
46 J. Altkom: op. cit., s. 84-85.
47 T. Kramer: op. cit., s, 87-89.
56