FunkcjonowanieRynku R052 143

PODAŻ JAKO ELEMENT RYNKU

1. Podaż oraz jej rodzaje

Podaż jest elementem rynku, który wraz z popytem i cenami tworzy jego strukturę przedmiotową. Struktura ta może ulegać zmianom pod wpływem podaży oraz zmian wielkości podaży. Podaż jest dynamicznym elementem rynku, zmieniającym się w następstwie postępowania sprzedawców, którzy są nosicielami podaży.

Jak już wskazywano, podaż wyraża ujawnione przez sprzedawców zamiary sprzedaży określonej ilości przedmiotów wymiany w danych warunkach i po danej cenie. Zamiar sprzedaży nie jest kategorią o charakterze materialno-rzeczowym, lecz kategorią mieszczącą się w obrębie regulacyjnej sfery gospodarowania. Jednak ten zamiar sprzedaży zawsze dotyczy konkretnego przedmiotu wymiany (np. produktu), który jest materialnym podłożem podaży. Sens podaży zawiera się więc w nierozerwalnym związku zamiaru sprzedaży (zaoferowania) z jego materialnym podłożem¹.

Podaż jest kategorią syntetyczną, w obrębie której można wyróżnić różne rodzaje podaży. Podstawowymi kryteriami ich wyróżniania są:

—    przedmiot podaży,

—    skala ujmowania podaży.

Przedmiotem podaży mogą być wszystkie podstawowe przedmioty wymiany, a więc produkty, usługi, praca oraz pieniądz. Następstwem wyodrębnienia tych przedmiotów są odpowiadające im rodzaje podaży:

—    podaż produktów,

—    podaż usług.

—    podaż pracy.

—    podaż pieniądza.

Poszczególne rodzaje podaży, wyodrębnione z punktu widzenia jej przedmiotu, nie funkcjonują w izolacji. Produkty, usługi oraz praca są wymieniane na pieniądze i odwrotnie. Istnieją więc ścisłe powiązania podaży pieniądza z podażą produktów, usług i pracy. Podaż pieniądza wpływa na popyt na usługi i produkty finalne oraz czynniki wytwórcze (w tym popyt na pracę). Zaspokajanie popytu na rzeczowe czynniki wytwórcze oraz popytu na pracę wpływa z kolei na podaż produktów i usług. Wzrost podaży produktów i usług może napotykać ograniczenia w podaży pieniądza. Podaż pracy wpływa na wielkość podaży produktów i usług. Związki między różnymi rodzajami podaży wywierają bezpośredni wpływ na procesy ich kształtowania.

Podaż jest podstawą oraz koniecznym warunkiem zaspokajania popytu zgłaszanego przez nabywców. Sprzedawcy, oferując poszczególne przedmioty wymiany, zaspokajają w mniejszym lub większym stopniu popyt nabywców na produkty, usługi, pracę oraz pieniądz. Przez zaspokajanie popytu nabywców sprzedawcy dążą równocześnie do zaspokajania własnych potrzeb. Sprzedawcy, oferując nabywcom poszczególne przedmioty wymiany, zmierzają do zaspokajania takich swoich potrzeb, które nie mogą być zaspokajane za pomocą oferowanych przez siebie przedmiotów wymiany. Są to przede wszystkim potrzeby w zakresie pieniądza, który otrzymują za oferowaną pracę, produkty i usługi. Zaspokajanie tych potrzeb umożliwia im z kolei zaspokajanie potrzeb konsumpcyjnych, produkcyjnych (czynniki wytwórcze) i inwestycyjnych (kapitał trwały), będących podstawą tworzenia podaży. Podaż wymienionych przedmiotów wymiany, dzięki zaspokajaniu popytu nabywców oraz potrzeb sprzedawców, wpływa na przebieg całokształtu procesów gospodarczych.

Podaż może być ujmowana w różnej skali. Dotyczy to wszystkich wymienionych rodzajów podaży. Uwzględniając skalę podaży, można wyróżnić:

—    podaż globalną,

—    podaż cząstkową.

143

1

Podaż jest określana również mianem aspiracji sprzedawców w dziedzinie sprzedaży.