FunkcjonowanieRynku R054 145

Podaż globalna może dotyczyć globalnej ilości produktów i usług, oferowanych przez wszystkich sprzedawców, globalnej ilości oferowanej pracy oraz globalnej ilości oferowanego pieniądza. Poszczególne rodzaje podaży, wyodrębnione z punktu widzenia jej przedmiotu, nie mogą być agregowane. Ujmowanie podaży w skali globalnej ma istotne znaczenie z punktu widzenia przebiegu całokształtu procesów gospodarczych oraz sytuacji rynkowej w skali makroekonomicznej.

Podaż cząstkowa może być ujmowana w aspekcie podmiotowym i przedmiotowym. Podaż cząstkowa w aspekcie podmiotowym jest podażą różnych przedmiotów wymiany, oferowanych przez konkretny podmiot działający na rynku. Podaż cząstkowa w ujęciu przedmiotowym to podaż konkretnego rodzaju pracy, produktu lub usługi, które są oferowane przez wszystkich sprzedawców. Podaż cząstkowa decyduje przede wszystkim o sytuacji rynkowej w poszczególnych segmentach rynku. Dopiero suma podaży cząstkowej w ujęciu przedmiotowym tworzy globalną (zagregowaną) podaż pracy, produktów lub usług.

Podaż, wyrażająca zaoferowanie określonej ilości przedmiotów wymiany po danej cenie, jest wielostronnie uwarunkowana. Dlatego też jej wielkość, niezależnie od skali ujmowania, może przy każdej

Rysunek 41

Wielkość podaży przy różnych poziomach ceny

>

Podaż (S)

cenie kształtować się na zróżnicowanym (wyższym lub niższym) poziomie¹. Funkcje cen w przypadku podaży pracy przejmuje płaca, a w przypadku podaży pieniądza — stopa procentowa. Zróżnicowane wielkości podaży przy każdym poziomie cen przedstawia rys. 41.

Krzywe ó, ój i S₂S₂ odzwierciedlają nie tylko zależności między ceną a podażą, lecz również odmienne wielkości podaży przy każdym poziomie cen. Krzywa Ój ój charakteryzuje mniejszą wielkość podaży niż krzywa ójój przy tych samych poziomach cen. Te dwie krzywe mogą odzwierciedlać również kształtowanie się podaży cząstkowej. Poziome agregowanie tego typu dwóch lub więcej krzywych tworzy podaż globalną².

Z rysunku wynika ponadto, że wielkości podaży globalnej lub cząstkowej mogą również ulegać zmianom przy każdym poziomie cen, a więc jej rozmiary mogą się przesuwać w kierunku krzywej ó,ó, lub krzywej ójó,. Jednakże wielkość podaży poszczególnych przedmiotów wymiany oraz jej zmiany nie mogą być przedmiotem wartościowania dopóty, dopóki nic zostaną skonfrontowane z wielkościami i zmianami innych elementów rynku, a zwłaszcza popytu.

2. Źródła i podmioty podaży

Charakterystyka źródeł podaży jest nierozerwalnie związana z identyfikacją pochodzenia jej podłoża materialnego, a więc przedmiotów wymiany. Uwzględniając najogólniejsze kryterium, a więc kraj pochodzenia, przedmioty wymiany mogą być pochodzenia krajowego lub zagranicznego (import produktów, kredyty zagraniczne itd.). Źródła podaży są zróżnicowane w zależności od przedmiotu wymiany.

Podstawowym źródłem podaży produktów jest produkcja. Podaż produktów może być następstwem produkcji przemysłowej, rolnej lub

145

1

   O czynnikach pozacenowych wpływających na wielkość podaży oraz jej zmiany jest mowa w pkt 3 i w pkt 5 tego rozdziału. Czynniki pozacenowe decydują o przesuwaniu się krzywej podaży przy danej cenie.

2

   Por. J. Siebke, Preislheorie. W: Yahlens Kompendium..., jw., s. 67.