FunkcjonowanieRynku R050 161

potrzeb, dalszy wzrost tego poziomu może powodować spadek podaży pracy na rzecz zwiększenia czasu przeznaczonego przez osoby fizyczne na wypoczynek.

Zależność ta jest oparta na dążeniu osób fizycznych do maksymalizowania czasu wolnego. Dążenie to może się nasilać, jeżeli krańcowa użyteczność czasu wolnego kształtuje się na wyższym poziomie niż krańcowa użyteczność produktów' i usług nabywanych za dochody uzyskiwane z dodatkowej pracy. Stosunkowo wysoki poziom płac realnych może więc powodować, że preferencje dla czasu wmlnego zaczynają dominować nad preferencjami dla pracy, przyczyniając się do zmniejszania wielkości jej podaży przez poszczególne osoby fizyczne¹⁰. Preferencje dla czasu wolnego mogą się nasilać w miarę w'zrostu progresji opodatkowania dochodów z pracy. Układ preferencji ilustruje rys. 49.

Rysunek 49

Preferencje dla pracy i czasu wolnego

Tego typu układ preferencji jest podstawą W'ykształcenia się wielokierunkowych zależności między płacą realną a podażą pracy. Typowe oraz wielokierunkowe zależności między zmianami poziomu

¹⁰ F. Teulon. Initialion a la micro-economie, Paris 1995, s. 153.

płacy realnej a kształtowaniem się podaży pracy są przedstawione na rys. 50 i 51.

Rysunek 50

Typowe zależności między plącą realną a podażą pracy

Rysunek 51

Wielokierunkowe zależności między plącą realną a podażą pracy

161