g┬▒siorowski018

w i er. i a boczne kręgosłupa (skofioses; skolios ■ krzywy), krzywizny w płaszczyźnie czołowej. Występowanie ich łączy się przypuszczalnie z ogólną asymetrią ciała, które; liczne objawy w obrębie kośćca wszak dobrze nam są znane, np. asymetria podstawy czaszki, kości krzyżowej, poszczególnych kręgów czy wyrostków kolczystych. U normalnego noworodka i paroletnich dzieci brak jeszcze krzywizn czołowych: rozwijają się one dopiero później, przeważnie w czasie gdy dziecko zaczyna uczęszczać do szkoły (między 7 a 10 rokiem życia) Z tego powodu niektórzy autorzy powątpiewają o istnieniu prawidłowej fizjologicznej skoliozy. Najczęściej (w 52%) występuje skrzywienie boczne części piersiowej wypukłością skierowane r.a prawo, przeważnie na wysokości trzeciego — szóste?: kręgu Często łączy się ono ze skrzywieniem bocznym części lędźwiowej, wypukłością skierowanym w stronę lewą. Krzywizna piersiowa lewostronna występuje tylko w Iw- Przyczyny tak częstej skoliozy piersiowej prawostronnej nie są ustalone. Niektórzy autorzy tłumaczą ją większą masą lewej połowy czaszki i lewej półkuli mózgu, inni większą długością kończyny dolnej lewej i wskutek tego ukośnym ustawieniem miednicy r.ówmieź ucisk tętnienia aorty po stronie lewej na trzeć; — szósty kręg piersiowy (im-p~essio aorticc*) uważany był za przyczynę prawostronnej skoliozy, choć w odwrotnym położeniu trzew [situ i mer sus) prawostronna skolioza występuje prawie rak samo często ;ak lewostronna. Liczni autorzy (tr..in. Bichat) uw ażają, ze praworęczr.ość jest przyczyną występowania prawej skoliozy piersiowej: przemawiałoby za tym także to. że w pvr padkaeh lewoięcmości stwierdzono skoliozę lewą

? :wniei w skoliozach mogą występować kombinacje krzywizn, tak jak :•> stale wtdzl-r.v w krzywiznach pośrodkowych. Widzieliśmy, ze lewostronnie wypukła skolioza lędźwiowa (np. z powodu dłuższe; kończyn; dolne; lewej) łączy się najczęściej z prawostronni-; wypukłą skolioza piersiową. Są to krzywizny kompensacyjne i kombinacja taka powstaje ze względów statycznych. Skok:za piersiowa może się też łączyć z kompensacyjną skoliozą drugostronną szyi. Tuta; jednak względy nie statyczne, nie crtooptyczne są przyczyną jej powstania.

Nienormalnie silne pośrodkowe i coriowe krzywizny kręgosłupa mogą prowadzić do wytworzenia garbu Kj/phoskofiosis). Przyczyny powstania garbu są bardzo różnorodne, r.p. wrodzone czy w następstwie krzywicy i innych chorób, czy też wskutek wadliwej poz;.-cjl siedzącej np. Określenia kyphcsis, lordosis w zasadzie odnoszą się do nienormalne silnych skrzywień, jednak ze względu na ich wyrazistość anatomia prawidłowa zapożyczyła je sobie dla określenia krzywizn prawidłowych.

Czynność kręgosłupa

Kręgosłup spełnia trzy główne zadania. Służy on jako narząd ochronny rdzenia, jako narząd podpory ciała i wreszcie jako narząd ruchu. To ostatnie zadanie przeciwstawia się pozornie obu pierwszym, a jednak naturze udało się tak zbudować kręgosłup, że nie tracąc na mocy i masywności ma or. duży stopień ruchomości (Fick).

1 Kręgosłup jako narząd ochronny rdzenia Ukryte i głębokie położenie rdzenia w ustroju stw-arza już samo przez się ccbre warunki ochronne. Są one jednak niewspółmiernie zwiększone przez położenie rdzenia w kanale kręgowym. Cd przodu chronią go trzony kręgów', od tyłu — luki i wyrostki kolczyste, po części dachówkowato zachodzące r.a siebie, bocznie — wyrostki poprzeczne, a poza tym rnocr.e wiązadła: wszystko to znakomicie wzmaga ochronę rdzenia ‘Oprócz mocy kręgosłupa dalszym czynnikiem ochronnym jest jego sprężystość. Kręgosłup nie jest sztywnym, litym pancerzem, lecz pancerzem rozczłonkowanym, dzięki czemu sprężystość jego znacznie się wzmaga. Największą korzyść daje sprężystość połączeń kręgów z sobą. przede wszystkim krążków między kręgowych (głównie jąder miażdżystych). Dzięki tym czynnikom wszelkie wstrząsy kręgosłupa zostają zniesione lub przynajmniej bardzo znacznie zmniejszone. Również krzywizny kręgosłupa stanowią ochronę ośrodkowego układu nerwowego przed wstrząsami. Gdyby kręgosłup był prostym słupem, wszelki wstrząs przenosiłby się bezpośrednio na czaszkę i mózgowie, natomiast pod wpływem wstrząsu krzywizny silniej uwypuklają się i siła jego zostaje osłabiona. Dalszym wreszcie czynnikiem ochronnym

267