i <<*/<»
H
*f*/*r»l
»«‘A L'/t f*
N i 1
f/l
Klasyfikacja CEAP przewlekłej choroby naczyń żylnych:
Obraz kliniczny (C):
CO Nieobecność jakichkolwiek widocznych lub wyczuwalnych zmian naczyń żylny . Cl Rozszerzenie naczyń włosowatych (teleangiektazje) lub żylaki siatkowate. k C2 Żylaki.
C3 Obrzęk kończyny.
C4 Zmiany skórne, które mogą być „przypisane” przewlekłej niewydolności źylnej barwienia, zanik skóry, wyprysk spowodowany zastojem żyinym, tłuszczowe stw*^ nienie skóry [lipodermatosclerosis]).
C5 Zmiany skórne jak w C4 + blizny po owrzodzeniach.
C6 Zmiany skórne jak w C4 + owrzodzenia podudzi.
Uzupełnieniem są oznaczenia:
A — Choroba przebiega bezobjawowo.
S — Chorobie towarzyszą objawy podmiotowe.
Etiologia (E):
Ec Choroba wrodzona.
Ep Choroba ma charakter pierwotny (przyczyny pozostają nieznane).
Es Choroba ma charakter wtórny.
— pozakrzepowy,
— pourazowy,
— spowodowana innymi czynnikami.
Klasyfikacja anatomiczna (A):
As Zmiany dotyczą żył powierzchownych: f. Teleangiektazje, żylaki siatkowate.
2. Żyły odpiszczelowej (vena saphena magna) powyżej kolana.
3. Żyły odpiszczelowej poniżej kolana.
4. Żyły odstrzałkowej (v. saphena parva).
5. Innych żyt
Ad Zmiany dotyczą żył głębokich.
Ap Zmiany dotyczą żył przeszywających.
Klasyfikacja paiomorfologiczna (P):
Pr Przyczyną jest odpływ zwrotny krwi źylnej (reflux).
Po Przyczyną jest niedrożność żyły (obstrukcja).
P*# Przyczyna jest złożona (odpływ zwrotny + niedrożność).
Epidemiologia:
Choroba występuje u ok. 20% dorosłych osób.
Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem.
Kobiety chorują 3 razy częściej niż mężczyźni.
Pierwsze objawy występują najczęściej między 30. a 40. rż.
Etiologia:
- Decydujące znaczenie mają czynniki genetyczne (obciążające wywiady rodzinne u 50% chorych).
Czynnikami przyczyniającymi się do ujawnienia choroby są:
- Wiek.
- Wpływ układu endokrynnego u kobiet (np. w czasie ciąży).
- Stojący lub siedzący tryb życia lub pracy.
Do tej pory nie określono jednoznacznie wpływu nadwagi na powstawanie żylaków.
Pa tofizjologia:
Żylaki idiopatyczne (pierwotne). Przyczyną choroby jest niewydolność zastawek żył głębokich, która może być przyczyną przepływu krwi do żył powierzchownych przez żyły przeszywające. W obszarze żyinym kończyn dolnych wytwarza się w ten sposób patologiczny, zwrotny przepływ krwi. W najbardziej proksymałnym punkcie niewydolnego ukła-
iylnc8>° ^in,c) krew przepływa nie, jak w warunkach prawidłowych, z żyły od-Ó& .^1°^ . . ^ głębokich uda, lecz odwrotnie — z żyły udowej wspólnej do żyły P*. jS^c^OW? * dalej w kierunku dystalnym. Zwiększona ilość krwi w żyłach powierz-^ych kończyny dolnej jesl skierowana przez żyły przeszywające z powrotem do żył
uda i podudzia, układu źylnego: oi**1
się 3 części układu źylnego kończyn dolnych. powierzchowne: żyła odpisze żelowa i żyła odstrzałkowa wraz z bocznymi odgałę-r 'epianii. Główna żyła tego układu — odpisze żelowa, biegnie od okolicy kostki przy-fLjdkowej do skrzyżowania żył w okolicy więzadła pachwinowego.
%vłV głęb°kie obejmują 90% całkowitego źylnego przepływu krwi kończyny dolnej, głów-'e. na skutek pompującego działania mięśni, a także stawów. Prawidłowo działające ^ tawki żylne zapobiegają cofaniu się krwi w kierunku obwodowym.
przeszywające: stanowią połączenie między układami żył powierzchownych i głę-™kich. W warunkach prawidłowych przepływ krwi odbywa się z żył powierzchow-vch do głębokich, a utrzymanie tego kierunku zapewniają zastawki żylne.
Wyróżnia się 3 grupy żył przeszywających:
^^Grupa DODD: żyły znajdujące się w środkowej części powierzchni przyśrodkowej
uda.
Grupa BOYD: żyły znajdujące się tuż pod stawem kolanowym na przyśrodkowej powierzchni podudzia.
Grupa COCKJETT: są to 3 żyły przeszywające na przyśrodkowej powierzchni podudzia, odległe kolejno o 7, 14 i 18 cm od powierzchni podeszwowęj stopy jc i umiejscowienie żylaków:
***** Żylaki głównych pni żylnych i ich bocznych odgałęzień (najczęstsze). Występują głów-" -e w obszarze żyły odpiszczelowej (w środkowej części uda lub podudzia) oraz żyły odstrzałkowej (na powierzchni grzbietowej podudzia).
żylaki siatkowate: są to siatkowate, ograniczone poszerzenia żył powierzchownych o średnicy 2—4 mm, umiejscowione głównie w dole podkolanowym oraz na zewnętrznej powierzchni uda i podudzia.
Żylaki miotełkowate (pajęczynowate): są to układające się w sieć najmniejsze śródskór-ne rozszerzenia żylne o średnicy poniżej 1 mm, umiejscowione głównie na grzbietowe] powierzchni uda.
_ żylaki powrózka nasiennego (varicocele): rozszerzenie żył splotu wiciowatego.
_ żylaki sromu i żylaki nadlonowe: mogą występować w czasie ciąży.
Klinika:
_ Osłabienie siły mięśniowej, uczucie ciężkości i napięcia chorej kończyny (poprawa w pozycji leżącej i w czasie ruchu).
- Skłonność do wieczornych obrzęków w okolicy kostek.
- U chorych z niewydolnością żył przeszywających może występować świąd skóry.
- Nocne kurcze mięśni łydek i stopy.
Uwaga. Dla choroby żylakowej charakterystyczne jest to. że jej objawy nasilają się zwykle wieczorem, po długim pozostawaniu w pozycji siedzącej lub stojącej albo pod wpływem wysokiej temperatury. W odróżnieniu od choroby niedokrw iennej tętnic obwodowych nie występują zwykle po dłuższym marszu.
Podział żylaków głównego pnia żyły odpiszczelowej (\ cna saphena magna) jest oparty na lokalizacji zmian chorobowych (Hach. 1M% r ). O zakwalifikowaniu choroby do określonego okresu decyduje miejsce najbardziej dystalncgo punktu niewydolności źylnej, określone za pomocą próby Valsalvy, oraz miejsce żylaków atego poszerzenia odgałęzień głów-nego pnia źylnego.
^wóżnut się 4 okresy choroby:
1- Niewydolność zastawki wyłącznic w ujściu żyły odpiszczelowej.
• Żylaki i wsteczny odpływ krwi zylncj pow yżej stawu kolanowego.
■i Wm