HPIM5133

gdzie: fj - współczynnik przenoszenia, l\. I2 - momenty bezwładności maszyny roboczej i silnika.

Współczynnik przenoszenia zależy przede wszystkim od wielkości tłumienia sprzęgła 1// oraz współczynnika trwania impulsu obciążenia «,■. Przebieg współczynnika przenoszenia przedstawiono na rys. 1.48. Z wykresu wynika, że sprzęgło

podatne w napędzie może zmniejszyć lub zwiększyć obciążenie przenoszone na maszynę roboczą, w zależności od wartości współczynnika przenoszenia /r. Decydujący wpływ na współczynnik przenoszenia ma parametr n,

T (Ot

gdzie: T„ - okres drgań własnych sprzęgła, r - czas trwania impulsu obciążenia dynamicznego pochodzącego od silnika.

im większa jest wartość n„ tzn. im dłuższy jest okres drgań własnych w stosunku do czasu trwania impulsu obciążenia, tym mniejszy jest współczynnik przenoszenia. W przypadku braku tłumienia, tj. gdy ą/ = 00, maksymalna wartość współczynnika/j, = 2. Wpływ tłumienia jest wyraźny dla małych wartości n,, natomiast dla dużych nie ma on znaczenia.

1.2.3.3. Rozwiązania konstrukcyjne

Sprzęgła podatne z charakterystyką nietłumiącą liniową cechuje łącznik wykonany z reguły ze stali o dużej sprężystości. Wysoka granica sprężystości materiału łącznika pozwala na pracę sprzęgła przy znacznych odkształceniach łącznika po przyłożeniu momentu obrotowego do sprzęgła. Takim materiałem jest stal sprężynowa, przy czym w wielu rozwiązaniach konstrukcyjnych łącznikami są różnego rodzaju sprężyny. Inne spotykane kształty łączników metalowych to pręciki, sprężyny płaskie pojedyncze, płaskie w pakietach, membrany itd. Przez odpowiednio dobrane

kształty sprężyn i sposób ich podparcia można uzyskać pożądany kształt charakterystyki sprzęgła. Sprzęgła z metalowymi łącznikami (z charakterystyką liniową) odznaczają się dobrą nośnością i dużą trwałością pracy w szerokim zakresie temperatur. Wadą tych sprzęgieł jest złożona konstrukcja, skomplikowana technologia produkcji oraz potrzeba częstych kontroli łącznika w okresie eksploatacji.

Na rysunku 1.49a przedstawiono sprzęgło z promieniowo rozsławionymi pakietami sprężyn płaskich. Człony I i 5 sprzęgła połączone są łącznikiem w postaci pakietów sprężyn płaskich (resory) 7, pracujących na zginanie, gdy sprzęgło

RYS. 1.49.

Sprzęgło z pakietami sprężyn płaskich: a) rozmieszczonych promieniowo, b) osiowo jest obciążone momentem skręcającym. Pierścień 3 utrzymuje właściwą odległość między członami a łącznikiem. W celu uzyskania zwartej i szczelnej konstrukcji kołnierz 2 jest przykręcony do członu 5 za pomocą śrub 4, natomiast pomiędzy kołnierzem 2 a członem / zastosowano uszczelnienie filcowe ó. Sprzęgło ma liniową charakterystykę do chwili, gdy sprężyna ukończy swobodną deformację pod wpływem momentu obrotowego. W chwili gdy sprężyna oprze się o gniazdo skośne łącznika (rys. 1.50c) przy dalszej deformacji, charakterystyka sprzęgła staje się nieliniowa.

Charakterystykę liniową ma również sprzęgło z pakietami sprężyn I rozmieszczonych osiowo między członami sprzęgła 2 i 3 (rys. 1.49b). Sprzęgło tego typu cechuje prosty montaż i demontaż pakietów sprężyn, bez konieczności odsuwania łączonych sprzęgłem wałów.

59