HWScan00070

Przy eksploatacji złóż mostami przerzutowymi stosuje się równoległy, wachlarzowy i kombinowany sposób przemieszczania frontu wydobyw-czego. Na wybór odpowiedniego systemu wpływa szereg czynników takich jak kształt eksploatowanego pola, charakter zalegania pokładu itd. Właściwie wybrany sposób przemieszczania powinien zapewnić stałą długość frontu robót, dogodny kąt między frontem robót a granicami pola odkrywki, jak najmniejszą ilość robót torowych na krzywiznach, uniknię-cie dodatkowych robót w narożach pola. Przy równoległym systemie oba skrzydła odkrywki ulegają ciągłemu przemieszczaniu, a wykop wyjazdowy dla transportu kopaliny wydłuża się. Efektywność eksploatacji złoża przy tym systemie zależy głównie od typu koparek nadkładowych i sposobu połączenia ich z mostem przerzutowym. Przy postępie robót systemem równoległym stosuje się najczęściej koparki obrotowe, które umożliwiają dogodną eksploatację naroży odkrywki. Równoległy sposób prowadzenia robót w niektórych przypadkach pozwala łatwiej uzyskać stalą długość frontu robót i dogodny kąt między kierunkiem frontu robót a granicą odkrywki niż sposób wachlarzowy. Mosty przerzutowe obok swych zalet mają jednak poważne wady:

—    wielkie rozmiary urządzenia, co się wiąże z budową dużych wko-pów udostępniających,

—    ograniczone zastosowanie z uwagi na warunki górniczo-techniczne.

—    znaczne straty kopaliny przy eksploatacji, sięgające 25% zasobów (z powodu obsuwów skarp zwałowych, zastosowania filarów, kłopotliwej eksploatacji naroży).

Stosowanie mostów przerzutowych do eksploatacji złóż należy uważać za celowe przy: poziomym zaleganiu pokładu, miękkim przykryciu skalnym, dobrym odwodnieniu złoża i spągu, dużych zasobach kopalin w eksploatowanym polu i regularnych granicach eksploatacyjnych.

KLASYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKI MASZYN DO URABIANIA I ZWAŁOWANIA

2.1. Podział, nazewnictwo i normalizacja maszyn podstawowych

Podstawowe maszyny odkrywkowe są przeznaczone do urabiania, ładowania, transportu i zwałowania w kopalniach odkrywkowych, czyli do wykonywania czynności podstawowych [211j. Pomocnicze maszyny odkrywkowe są stosowane do wykonywania wszelkich robót ubocznych, pomocniczych, przygotowawczych itp. nie wchodzących w zakres wspomnianych wyżej czterech podstawowych procesów wydobywczych. Inny podział maszyn odkrywkowych rozróżnia maszyny ciężkie i lekkie. Pokrywa się on praktycznie w szerokim zakresie z podziałem na maszyny

0    ruchu ciągłym i o ruchu przerywanym.

Odpowiednio do podziału czynności podstawowych dzieli się również maszyny i urządzenia stosowane do ich wykonywania. Występuje jednak duża różnorodność typów tych maszyn (rys. 2.1). oraz coraz wyraźniejsze wyodrębnianie się specyfiki urządzeń dla kopalń odkrywkowych o dużym

1    bardzo dużym wydobyciu. Zalicza się do nich kopalnie o wydobyciu powyżej 1 min ton rocznie [207]. W kopalniach takich urabia się i transportuje kopalinę i skały płonne oraz rozmieszcza się na zwałach urabiany nadkład, głównie za pomocą maszyn i urządzeń o ruchu ciągłym specjalnie do tego konstruowanych. Dąży się również w takich kopalniach do zastąpienia nieciągłych systemów transportu (pojazdy czynowe i drogowe) ciągłym transportem taśmociągowym. Występuje wówczas, cordz powszechniejszy obecnie, sprzężony układ technologiczny KTZ — koparka--taśmociąg-zwałowarka.

Do grupy maszyn stosowanych w tych kopalniach należą koparki wie-lonaczyniowe, zwałowarki oraz mosty przerzutowe i te właśnie maszyny będą przedmiotem dalszych rozważań. Mają one wiele podobnych cech konstrukcyjnych, a jedną z ich wspólnych części składowych są przenośniki transportujące urobek w zasięgu działania maszyny. Spośród maszyn o ruchu ciągłym koparki służą do urabiania i ładowania, zwałowarki — do zwałowania, mosty przerzutowe natomiast służą do transportu, jak i do zwałowania.

Maszyny o ruchu przerywanym w dużych kopalniach odkrywkowych Występują w Polsce najczęściej jedynie jako maszyny pomocnicze lub służą do urabiania skał twardych i zwięzłych, a jako maszyny podstawowe Występują głównie w ZSRR i w USA. Proces transportu ma swoją odrębną

4 \lac7vnu nnH.ł.wnio.