godzic10

20 Wiesław Godzić

Z kolei Donald Horton i Richard Wohl w książce Komunikacja społeczna i paraspołeczna interakcja. Uwagi o intymności na odległość (1997) stawiają postulat, ab}' iluzję bezpośredniego kontaktu między wykonawcą a odbiorcą nazwać związkiem paraspołecznym. Autorom chodzi o funkcjonowanie „nowego rodzaju wykonawców: mistrzów, przeróżnych ąuizów, spikerów, »przeprowadzających wywiady« w nowym świecie »show businessu^ innymi słowy - specjalnej kategorii »osobistości«, których istnienie jest funkcją samych mediów” (1997: 64-65). Te postaci, nie wyróżniające się na ogół w żadnej innej przestrzeni poza mediami, sygnalizują bardzo ważny charakter przemian w zakresie kontaktów społecznych. Mowa o intymności na odległość, o sugestii związku intymnego i komunikacji twarzą w twarz w tak silnym zakresie, że osoby występujące w wielu talk show przez milionami telewidzów odkrywają swoje najbardziej intymne tajemnice. Pytać można i trzeba w związku z tą sytuacją: jakie są warunki akceptacji przez publiczność roli paraspołecznej, jaka jest wartość takiej roli dla odbiorców, w jakim momencie możemy mówić o apogeum takiego kontaktu?

Refleksję socjologiczną na tak postawione pytania chętnie usłyszałbym. Tym bardziej, że dwie rzeczywistości splatają się ze sobą tak misternie, że nawet socjolog niezbyt zainteresowany próbą odpowiedzi na te pytania mógłby wypróbować swoje narzędzia.

Musimy zgodzić się z tezą, że coraz więcej o rzeczywistości wiemy wyłącznie stąd, że usłyszeliśmy i zobaczyliśmy to w' mediach. Nasza percepcja świata jest zmediatyzowana - a samo medium nie jest bynajmniej indyfe-rentnym kanałem przekazu. Jest przekaźnikiem-przekazem: tworzy mieszankę rzeczywistości realnej i wirtualnej, która częstokroć nie pozwala odróżnić części składowych. Nie ma się co obrażać albo złorzeczyć: na tym obszarze może być wyłącznie gorzej, jeśli tylko humaniści nie przypuszczą zdecydowanego ataku na to pole badawcze, czyli na ten fragment naszej realności. Potrzeba nam wszystkim refleksji socjologów i przedstawicieli wielu innych specjalności: stawiajmy pytania i proponujmy cząstkowe odpowiedzi. Wielkie systemy lub badania „podstawowe” zostawmy na później. Myślę, że to szczególny czas - możemy wreszcie z pasją pisać prace badawcze dla ludzi i o ludziach, nie zapominając, że najpierw sami musimy się w tym wszystkim odnaleźć.

literatura

Ang, I. (1996), Living Koom Wars. Rethinking Media Audiences for a Postmodern World, London - New York.

Ang, I. (2000), New Technologies, Audience measurement, and the Tacties of Tele\ision Consumption, w: J.T. Caldwell (red.), Electronic Media and Technoculture, New Brunswick, New Jersey.