ROZDZIAŁ 4
j
Mechanizmy urabiania są w maszynach podstawowych mechanizmami zasadniczymi. Od pracy tych mechanizmów zależy w głównej mierze wydajność maszyn. W czasie procesu urabiania na naczynie urabiające działają siły, których określenie jest podstawą do obliczeń parametrów maszyn urabiających.
4.1. Jednostkowe opory kopania
Opory kopania ujmowane są obecnie w postaci współczynników wyrażających zmierzony opór odnoszony do jednostki wielkości charakteryzującej intensywność procesu kopania. W literaturze technicznej istnieje rozbieżność w rodzajach wielkości przyjmowanych za podstawę do wyznaczania tych współczynników. Najbardziej rozpowszechnione jest określenie oporu przypadającego na jednostkę przekroju poprzecznego odspojonej skiby oraz na jednostkę czynnej krawędzi tnącej naczynia urabiającego. W pierwszym przypadku przyjmuje się założenie proporcjonalności oporów skrawania do przekroju poprzecznego skiby. Ponieważ siły^skrawania stanowią zasadniczą cześć, całkowitych npprów kopania, założenie takie pozwala na posługiwanie się w praktyce współczynni-_ kiem oporu kopania kF (kG/cm2). określonym ze stosunku jsUyJŁOpania do przekrójulkiby. Współczynnik ten jest stosowany głównie w ZSRR, a także w Polsce. Natomiast w NRD i NRF jest stosowany współczynnik ki (kG/cm), przedstawiający jednostkowy opór kopania w odniesieniu do krawędzi tnącejuczynią urabiającego. ' ~--—
W dalszym ciągu prowadzi się prace nad określeniem wskaźników
1 uwzględniających inne parametry skiby, jak głębokość i szerokość oraz
nad określeniem promienia zaokrąglenia naczynia urabiającego. 'Doświad-czenia wykazują bowiem, zi mają one wpływ"~na wielkość oporów kopania.
W badaniach prowadzonych dla potrzeb przemysłowych wyznacza się najczęściej tak współczynnik kF, jak i kL. Występuje jednak rozbieżność w sposobie określania wielkości pola przekroju skiby bądź czynnej długości ostrza.
Dla określenia mocy kopania Nk koparek łańcuchowych i kołowych przy wymaganej wydajności maszyny konieczna jest znajomość jednostko-
Rys. 4.1. Powierzchnie i odcinane obwody przekrojów skib jednostronnie związanych a — koparka łańcuchowa, b — koparka kolow-a