Rys. o-2. Układ wózków jezdnych w podwoziu szynowym
pochyleniu poziomu jazdy, przy naporze wiatru, nierównościach torów i asymetrycznym rozkładzie mechanizmów na obrotowym nadwoziu. Należy zatem przewidzieć 1,5-krotny, a w niekorzystnych warunkach l.łkkrotny wzrost statycznego obeiążenia koła^j.
Konstrukcja szynowych mechanizmów jazdy maszyn odkrywkowych musi uwzględniać dużą odkształcalność gruntu, po którym przemieszczają się urządzenia. Nacisk podkładu na podłoże określany jest przy założeniu, że nacisk szyny rozkłada się równomiernie na odcinek podkładu, którego długość jest równa dwukrotnej długości progu wystającego poza szynę, l — 2 li (rys. 5.1). Nacisk na podłoże pod podkładami rusztu szynowego nie powinien przekraczać p = 2,5 kG/cm2, a napór kół 12 T. Żądanie to vv dużych urządzeniach nie zawsze jest możliwe do spełnienia.
W zmiennych warunkach naciski między kołem a szyną nie mogą przekraczać wartości dopuszczalnych. Badania wykazały, że w kołach napędzanych, przenoszących siły styczne do obwodu koła, powstaje dodatkowe obciążenie, które może doprowadzić do przekroczenia dopuszczalnych naprężeń i tym samym do zniszczenia powierzchni styku.
^Konstrukcja podpór mechanizmu jazdy (rys. 5.2) musi być niewrażliwa na nieregularności w rozstawach szyn i niedokładności ich ułożenia. Równomierny rozkład obciążeń na koła zapewnia podparcie trójpunktowe. Aby nie przekroczyć dopuszczalnego nacisku, ciężar rozkłada się na odpowiednią liczbę kół jezdnych (256 i więcej kół). Zmienność rozstawu szyn wyrównywana jest przez podparcie przegubowe lub przez łożyskowanie kulowe 4.
Jakość torów warunkuje wydajność i bezawaryjną pracę urządzeń. Tory źle ułożone powodują niekorzystne przemieszczanie środków ciężkości zespołów maszyn i wywołują dodatkowe uderzenia i obciążenia, co powiększa napór kół i ich zużycie. \
5.1.2. K o n s t r u k c j a mechanizmów jazdy
f~W podwoziach szynowych z uwagi na duży ciężar maszyn i przy znacznych szerokościach torów względy statyczne ustroju wymagają, jak wspomniano, podparcia w trzech punktach: w jednym po stronie wahli-wej i w dwóch po stronie niewahliwej. W tej sytuacji obciążenie przenosi się przez system jarzm 1, wahac^3 i osi 2 na koła jezdne (rys. 5.2), zestawione jako wózki dwukołowe nienapędzane i napędzane (rys. 5.3). Z tych podstawowych zespołów tworzy się cztero- i oąmiokołowe wózki jezdnej Koła osadzone są w wahaczach mechanizmów jazdy, wykonywanych jako spawane konstrukcje skrzynkowe. Oba koła, osadzone na osiach o odpowiednim rozstawie, napędzane są silnikiem elektrycznym przez przekładnię wyrównawczą oraz koła zębate, stożkowe i walcowe. Innym rozwiązaniem wózka dwukołowego i zespołu ośmiokołowego jest konstrukcja pokazana na rys. 5.4. Schemat przenoszenia i wyrównywania obciążeń w tym wózku pokazano na rys. 5.5^1
Obecnie wprowadzana jest normalizacjatych podstawowych zespołów i podzespołów, gdyż stosowanie wielu rozwiązań utrudniało wymianę i naprawę. W wyniku tych prac skonstruowano typowe dla górnictwa odkrywkowego zespoły podwozi koparek łańcuchowych, zwałowarek i mostów przerzutowych. Drogą kombinacji otrzymuje się różne typy podwozi.
tp0 obu czołowych stronach wózków jezdnych mogą być instalowane dodatkowe urządzenia, jak kleszcze szynowe, piaskownice i wózki zabez-